Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΔΕΝ ΘΟΡΥΒΕΙ....

Ο Τάσος Αγγελίδης Γκέντζος συνομιλεί με τον ποιητή-πεζογράφο Φαίδωνα Θεοφίλου, αφήνοντας την πόρτα ανοιχτή και τα σκυλιά λυμένα…

Ο Τάσος Αγγελίδης Γκέντζος μισεί τις κλειδαρότρυπες και συνομιλεί με εκείνους τους εργάτες της τέχνης που του δανείζουν τα κλειδιά και τα αντικλείδια για τις πόρτες του νου και της ψυχής!

1. Ένας από τους βασικούς στόχους μιας συνέντευξης είναι να φιλοξενήσει μέσα στις γραμμές της τις αλήθειες κι ένας δεύτερος να διαβαστεί από όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους. Φυσικά μέσω αυτής “διαφημίζεται” και αυτός που την παραχωρεί στο μέσο. Έχετε την ευκαιρία να διαφημίσετε ανοιχτά και ξεκάθαρα αυτό που θα θέλατε και να πείσετε τους αναγνώστες μας για την αλήθεια σας.

Φ.Θ. Ευχαριστώ για τη φιλοξενία. Η αλήθεια, είναι βέβαια σχετική, αφού ό,τι χθες ήταν αλήθεια, σήμερα είναι περίπου αλήθεια ή υποκαταστάθηκε με άλλη. Μιλάμε βέβαια για τις αλήθειες των καιρών. Αυτή λοιπόν την αλήθεια την προσεγγίζει όποιος βλέπει τη ζωή και τους ανθρώπους μέσα από όσα περισσότερα παράθυρα γίνεται, δηλαδή με περισσότερες οπτικές... Αν βλέπεις την αλήθεια μέσα από ένα μόνο παράθυρο, τότε η αλήθεια γίνεται μονοσήμαντη, αυστηρά προσωπική. Όσο για τη «διαφήμιση», προσωπικά δεν με ενδιαφέρει η διαφήμιση σε όποια της εκδοχή, αλλά η επικοινωνία μέσω της συνέντευξης με τους αναγνώστες, στο μέτρο που αυτή θα διαβαστεί. Και γενικά η επικοινωνία με τους ανθρώπους. Ούτε θέλω να «διαφημίσω» τις απόψεις μου, αλλά να τις προβάλλω. Και τα λέω αυτά, γιατί η ελληνική γλώσσα, είναι μια γλώσσα στέρεη και πλούσια, που όχι μόνο διαθέτει τη συγκεκριμένη λέξη για κάθε περίπτωση, αλλά διαθέτει πολλές λέξεις για την ίδια περίπτωση, σε διαφορετικές εννοιακές διαβαθμίσεις.

2. Θα σας προκαλούσα να σκεφτείτε την μέχρι τώρα ζωή σας και να επιλέξετε στην συνέχεια να μας παρουσιάσετε τα ελαττώματα ή τα προτερήματά σας. Ξέρω πως όλοι οι άνθρωποι έχουν και ελαττώματα και προτερήματα. Στην παρούσα στιγμή θα με ενδιέφερε να επιλέξετε μόνο την αυτοσύσταση των προτερημάτων σας ή μόνο την αυτοσύσταση των ελαττωμάτων σας.

Άλλο συνέντευξη και άλλο εξομολόγηση. Εγώ θα σας δώσω με λίγους στίχους μου το στίγμα μου, ως απάντηση σε αυτά που με ρωτάτε: ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ: Τα δίνω όλα στην τέχνη μου δίχως να περιμένω κάτι. Ελεύθερος από φιλοδοξίες ματαιοδοξίες, υστεροφημίες, αναγνωρίσεις κι επιβεβαιώσεις. Χωρίς ψευτοδαιμόνους να με ροκανίζουν, ότι οι δαίμονές μου είν’ αληθινοί και μ’ αναδεύουν μέρα νύχτα. (Από τη συλλογή "Ο Κύκλος της κοντινής ξαδέλφης").

3. Δώστε μόνος σας έναν τίτλο από την ψυχή και το μυαλό σας για αυτή την συνέντευξη. Θα ήθελα αυτός ο τίτλος αρχικά να προβληματίσει τον αναγνώστη μας και στην συνέχεια να του δημιουργήσει την επιθυμία να διαβάσει τις απόψεις σας. Εφόσον καταφέρει να την διαβάσει μέχρι το τέλος... να του αφήσει και κάποιον προβληματισμό.

Ο τίτλος που μου ζητάτε να δώσω σε αυτή τη συνέντευξη είναι: «Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΔΕΝ ΘΟΡΥΒΕΊ…»

4. Αν δεν απαντήσετε σε κάποια από τις ερωτήσεις, κάτω από την ερώτησή μου θα βάλω μία παύλα. Θεωρώντας αυτονόητο πως όλες οι ερωτήσεις μου θα κινούνται στα πλαίσια της κοσμιότητας και θα έχουν να κάνουν με το μυαλό, την ψυχή και την ιδεολογία σας θεωρώ την αποφυγή μιας απάντησης ως αδυναμία έκφρασης και επικοινωνίας. Ποια είναι η δική σας άποψη περί του θέματος αυτού, αλλά και γενικότερα για την “ελευθερία” αυτού που παραχωρεί την συνέντευξη;

Αυτός που παίρνει συνέντευξη, δεν έχει το δικαίωμα να βάλλει παύλα στην απάντηση τού συνεντευξιαζόμενου, επειδή νομίζει ότι δεν απάντησε στην ερώτησή του, ή επειδή δεν απάντησε κατά τη γνώμη του επαρκώς. Αυτό συνιστά λογοκρισία, που ακυρώνει το λόγο για τον οποίο πάρθηκε η συνέντευξη. Αυτό θα το κρίνει ο αναγνώστης της συνέντευξης, όσο και εκείνος που παραχωρεί τη συνέντευξη. Άλλωστε, οι άνθρωποι της τέχνης, απαντούν και μιλούν με το δικό τους τρόπο με το δικό τους ήθος. Δεν είναι ούτε “celebrities” ούτε πολιτικοί.

5. Όταν ρωτάς έναν συγγραφέα να σου αναφέρει κάποιο βιβλίο που του άρεσε μετρημένες είναι οι φορές που δεν απαντά αναμενόμενα. Αναφέρει κάποιο ξένο βιβλίο, αποφεύγει επιμελώς τους έλληνες συγγραφείς και τα βιβλία τους για να μην κακοκαρδίσει κανέναν και σχεδόν πάντα δεν σου λέει γιατί του άρεσε το συγκεκριμένο βιβλίο. Υπάρχει και η άποψη πως οι συγγραφείς μας δε διαβάζουν... Είμαι περίεργος τι θα σκεφτώ όταν θα διαβάζω την δική σας απάντηση.

Έχετε δίκιο σ’ αυτό. Πράγματι: Όταν ερωτάται ένας ποιητής ή συγγραφέας, ποιο βιβλίο του άρεσε, σχεδόν πάντα, αναφέρεται σε ξένους ή σε Έλληνες που δεν βρίσκονται στη ζωή. Έχω την αίσθηση, πως όσοι απαντούν έτσι, φοβούνται μήπως… κινδυνέψει η φήμη τους αν επαινέσουν κάποιον άλλο, ή η μέλλουσα φήμη τους αν δεν είναι γνωστοί στο ευρύ κοινό. Αυτό συνιστά κατά τη γνώμη μου ένα νοσηρό σύνδρομο, από το οποίο δεν ξέφυγαν ούτε οι μεγάλοι δημιουργοί, με εξαίρεση τον Κωστή Παλαμά. Όσο για το αν διαβάζουν ή όχι οι ποιητές και συγγραφείς, (τονίζω πάντα το: ΚΑΙ οι ποιητές, επειδή το υψηλό επίπεδο της ποίησης στην Ελλάδα, δεν το έφτασε καμιά άλλη τέχνη) θα σας έλεγα οι αληθινοί δημιουργοί ασφαλώς και διαβάζουν και μάλιστα πολύ. Ο γνωστός και σπουδαίος γλύπτης Μέμος Μακρής είχε πει ότι: «Το μεγάλο σχολείο είναι τα έργα των άλλων» και προσθέτω: Όχι βέβαια για να τα μιμηθούν γιατί τότε θα είναι «ιμιτασιόν» αναπαραγωγοί, άρα καμένοι, αλλά για να αφομοιώσουν γόνιμα και δημιουργικά τα θετικά στοιχεία που εντοπίζουν στα έργα των άλλων. Εκείνοι που δεν διαβάζουν, είναι οι συγγραφείς των λάιτ αισθηματικών βιβλίων της εντυπωσιοθηρίας, που έχουν βέβαια και σύντομη ημερομηνία λήξης στο «έργο» τους και όσοι ασχολούνται με την ποίηση, νομίζοντας ότι ποίηση είναι οι αναμνήσεις και όχι η εμπειρία.

6. Η τέχνη ξεκινάει από το εξώφυλλο ενός βιβλίου ή από το εσωτερικό του; Το εσωτερικό του βιβλίου στην δική σας περίπτωση συμβαδίζει με το εξωτερικό ή βαδίζουν σε εντελώς αντίθετους δρόμους; Ανάμεσα στις απαντήσεις που θα μου δώσετε για αυτή την συνέντευξη θα βάλω και μερικά από τα εξώφυλλα των βιβλίων σας. Ποια έχετε να μου προτείνετε;

Το εσωτερικό του βιβλίου είναι και η πραγματική του ουσία. Αλλά για να αποκαλυφθεί αυτή, πρέπει πρώτα ο αναγνώστης να την κατακτήσει. Έτσι, κατ’ αρχήν προηγείται το εξώφυλλο που προσφέρεται στην άμεση οπτική επαφή του αναγνώστη-αγοραστή σαν θελκτικό στολίδι. Το εξώφυλλο, πρέπει κατά κάποιο τρόπο να σηματοδοτεί την αισθητική του περιεχομένου του βιβλίου. Τα εξώφυλλα που έχω να σας προτείνω, είναι από τα βιβλία μου: «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΥΧΤΑ»-Ποίηση, «ΕΠΊΜΟΝΟ ΘΕΩΡΗΜΑ» - Ποίηση, «Ο ΜΙΚΡΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ» Ποίηση, «Ο ΤΡΟΦΙΜΟΣ»- Μυθιστόρημα, «Η ΝΕΚΡΟΦΆΝΕΙΑ ΤΟΥ ΠΕΟΥΣ» 1 Νουβέλα και 3 διηγήματα, «Ο ΘΕΟΣ ΣΤΟ ΚΑΦΕΝΕΊΟ»- Διηγήματα, και άλλα εξώφυλλα αν τα χρειάζεστε, καθώς και εξώφυλλα από βιβλία μου που μεταφράστηκαν και εκδόθηκαν σε άλλες χώρες.

7. Η φιλοσοφία κάνει λόγο για την αυτοαναφορικότητα στην τέχνη. Στοιχεία από την προσωπική ζωή, την ιδεολογία, την προσωπική φιλοσοφία του συγγραφέα που περνούν με μιαν άλλη μορφή μέσω της τέχνης του στο ευρύ κοινό. Μπορείτε να μου υποδείξετε κάποια στοιχεία αυτοαναφορικότητας στο έργο σας.

Η αυτοαναφορικότητα στην οποία αναφέρεται η φιλοσοφία για τα ποιητικά και πεζογραφικά έργα, είναι απόλυτα σωστή και κανείς δεν ξεφεύγει από αυτήν. Τα αυτοαναφορικά στοιχεία στο δικό μου έργο, ας πούμε το πεζογραφικό, είναι οι ήρωές μου, οι «ιδιαίτεροι», οι «αλλοπαρμένοι» σύμφωνα με την τρέχουσα λογική, που όμως ανυψώνονται, δημιουργούν, προβάλλουν και «προτείνουν» έναν άλλο κόσμο, μια άλλη κοινωνία, και πάντα με την ισχυρή και ενεργοποιό παρουσία του έρωτα. Στο ποιητικό μου έργο, κυριαρχεί η λειτουργία της γήινης ομορφιάς, ως η μοναδική διέξοδος του ανθρώπου στη ζωή, αλλά και η διαρκής αντιπαράθεση του έρωτα και του θανάτου, με την έννοια, ότι το μεταφυσικό στοιχείο, διαπλέκεται με το ερωτικό. Πάρα πολλοί νομίζουν ότι οι ποιητές ζουν σ’ ένα δικό τους κόσμο, σε ένα γυάλινο κόσμο και πως λένε τα δικά τους που δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Αυτό συμβαίνει, όταν η άγνοια των ανθρώπων γίνεται βεβαιότητα…. Να πω λοιπόν απλά, ότι οι ποιητές είναι οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας. Κρατούν το νήμα της ζωής και του θανάτου συνειδητά, γνωρίζοντας τα ανθρώπινα όριά τους που θέλουν όμως να τα υπερβούν… Κρατούν το σφυγμό της ζωής, εμπνέονται από αυτόν και δημιουργούν. Οι ποιητές, πατούν στη γη τόσο στέρεα, ώστε να μπορούν να δώσουν τη μέγιστη δυνατή ώθηση στη δημιουργία τους για να πετάξει…

8. Οι ερωτήσεις οφείλουν να ψάχνουν το γιατί και το πως. Δε θεωρώ έξυπνες τις απαντήσεις που ξεφεύγουν με νηπιακά τεχνάσματα από την ουσία και δεν απαντούν στο ερώτημα. Έχοντας στον νου μου την ειδοποιό διαφορά... θα ήθελα λοιπόν να μου πείτε γιατί να επιλέξω να διαβάσω και τα δικά σας βιβλία ανάμεσα στα τόσα άλλα βιβλία που κυκλοφορούν σε βιβλιοπωλεία και διαδίκτυο.

Δεν επιδιώκω να προβάλλω έξυπνες απαντήσεις αλλά αυτές που με εκπροσωπούν. Θα σας πω λοιπόν, ότι ο συγγραφέας δεν διαλαλεί ή δεν πρέπει να διαλαλεί την… πραμάτεια του. Η επιλογή ή όχι των βιβλίων του εναπόκειται στο ένστικτο ή στο ρίσκο του αγοραστή αναγνώστη, να του βγει το βιβλίο αδιάφορο ή ενδιαφέρον…  Όπως γίνεται και στη ζωή με την επιλογή των ανθρώπινων σχέσεων…

9. Κανένας άνθρωπος της τέχνης δεν πιστεύει πως έχει καβαλήσει το καλάμι. Το καλάμι το καβαλάς είτε επειδή πιστεύεις πως γράφεις καλά, είτε επειδή πουλάς πολύ, είτε επειδή ακούς καλά λόγια από τους άλλους. Θα μπορούσα να προσθέσω κι άλλα πολλά. Αν διαθέτετε αυτογνωσία, μέτρο και σεμνότητα τότε μιλήστε μου για αυτά. Αν πάλι τυχαίνει να διαθέτετε και τα αντίθετά τους... με το ίδιο ενδιαφέρον θα ακούσω την απάντησή σας.

Όσοι καβαλάνε το καλάμι είναι διακριτοί. Οι λόγοι είναι πολλοί: Η δίψα για επιβεβαίωση και αναγνώριση, η υστερία της αυτοπροβολής, η υπέρμετρη φιλοδοξία κ.λ.π. Ο άνθρωπος της τέχνης δεν έχει κανένα λόγο, κατά τη γνώμη μου, να καβαλάει το καλάμι, αφού κάνει το αυτονόητο: Δημιουργεί όπως εκατομμύρια άλλοι στον δικό τους τομέα. Αν το έργο του αναδειχθεί, θα οφείλεται στην ποιότητα του έργου του και όχι στην… καλαμοβάμονα συμπεριφορά του. Υπάρχουν όμως και συγγραφείς που τους αρκεί η εσωτερική τους πληρότητα όσο βέβαια διαρκεί η μέθεξη της συγγραφικής δημιουργίας. Ένας από αυτούς είμαι κι εγώ. Τα υπόλοιπα, είναι θέματα του εκδοτικού οίκου.

10. Ο συγγραφέας είναι ένας πνευματικός άνθρωπος της εποχής του. Ποιος λοιπόν θα έπρεπε να είναι ο ρόλος ενός συγγραφέα στα σημερινά δίσεκτα χρόνια που ταλανίζουν την πατρίδα μας; Εσείς τι ακριβώς κάνετε για να δικαιολογήσετε στον εαυτό σας και στους γύρω τον “τίτλο” σας;

Υπάρχουν πολλά είδη συγγραφέων με διαφορετικούς ρόλους. Θα αναφέρω τρία βασικά: Υπάρχουν οι «παραμυθάδες» που γράφουν ενδιαφέρουσες ιστορίες. Υπάρχουν συγγραφείς που μέσα από την ιστορία που αφηγούνται, ενεργοποιούν τον αναγνώστη να «νιώσει» και να «σκεφτεί». Τέλος, υπάρχουν συγγραφείς, που μέσα από την ιστορία τους, μετουσιώνονται σε φωνές κοινωνικής συνείδησης. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα τα βιβλία, που ανοίγουν παράθυρα στη ζωή, προς νέους ορίζοντες και βοηθούν τον αναγνώστη να κατανοήσει καλύτερα τον εαυτό του, τους ανθρώπους, τη ζωή. Να τον βοηθήσουν να ακονίσει την κρίση του και να εκλεπτύνει την αισθητική του. Όσο για μένα, γράφω τα βιβλία μου με τα χαρακτηριστικά που έχουν, ελπίζοντας, στο μέτρο που διαβάζονται, να προσφέρω στον αναγνώστη ό,τι πολύτιμο διαθέτω. Αλλά δεν αρκούμαι στη συγγραφή των βιβλίων μου. Ασκώ και την ύψιστη ιδιότητα του ΠΟΛΙΤΗ που σημαίνει: Παρεμβαίνω με μικρά ή μεγάλα κείμενα-άρθρα, σε σημαντικά θέματα και προβλήματα της κοινωνίας και της πολιτικής, ως ον πολιτικό και όχι κομματικό, αφού μόνο έτσι μπορώ να έχω την αυτονομία και την ελευθερία της σκέψης μου ακόμα και κόντρα στο ρεύμα των κοινωνικών, πολιτικών , θρησκευτικών, κ.λ.π. στερεοτύπων. Επικοινωνώ με δεκάδες ανθρώπους απ’ τους οποίους παίρνω και δίνω. Η παραγωγή σκέψης, καθιστά τον άνθρωπο αυτόνομο πνευματικό όν, άρα και δύσκολα χειραγωγήσιμο. Η παραγωγή σκέψης είναι η καλύτερη άμυνα στο ψέμα και στη μισή αλήθεια, που είναι και το πιο έντεχνο ψέμα.

 

11. Κατά την εκτίμησή μου λογοτεχνία δίχως “έρωτα” και “θάνατο” δεν μπορεί να υπάρξει. Ανεξάρτητα με το αν ενστερνίζεστε ή βρίσκεστε απέναντι στην παραπάνω άποψη θα ήθελα να μάθω πως διαχειρίζεστε εσείς στην γραφή αλλά και στην ζωή σας τις έννοιες του έρωτα και του θανάτου;

Συμφωνώ μαζί σας. Ο Έρωτας και ο Θάνατος δεν εξαντλούνται ως θέματα όχι μόνο στη λογοτεχνία αλλά σε καμιά τέχνη. Ο έρωτας έρχεται στη ζωή των ανθρώπων είτε ως ευλογία είτε ως δοκιμασία. Ο θάνατος είναι ο μόνος κανόνας που δεν έχει εξαιρέσεις. Η απόλυτη ισοτιμία για όλους. Πλούσιους και φτωχούς. Αδύναμους και πανίσχυρους. Προσωπικά, διαχειρίζομαι τον έρωτα, ιδιαίτερα στην ποίησή μου, κατ΄αρχήν, ως προσωρινό νικητή του θανάτου. Στη συνέχεια ο έρωτας συνωμοτώντας με τη ζωή καρπίζει νέες παρουσίες ανθρώπων, νέα φύλλα στα δέντρα, νέα ζώα στη φύση. Έτσι, ο έρωτας και η Ζωή, θα είναι πάντα οι μόνιμοι νικητές του θανάτου. 

 

                                                   

12. Μέσα από αυτή την συνέντευξη θα ήθελα να δώσω στους αναγνώστες μας την ευκαιρία να γνωρίσουν καλύτερα την συγγραφική σας τέχνη. Δώστε μας ένα δείγμα πέντε έως δέκα σειρών από κάποιο έργο σας.

Ένα απόσπασμα από το μυθιστόρημα «Ο ΤΡΟΦΙΜΟΣ» Εκδόσεις ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ «…Ο έρωτας είναι ζωγράφος. Μεταμορφώνει τα αισθήματα, τα χρώματα, τα ρίγη, το πάθος που ζητάει διέξοδο, τον τρόπο να καταλαβαίνω τον κόσμο. Ο έρωτας είναι αυτός που καταργεί τα όρια της πραγματικότητας και της φαντασίας και γενικώς τα όρια. Και πρέπει ο έρωτας να είναι μυστικός. Να μην επιδεικνύεται, να μη ξοδεύεται με λόγια στον περίγυρο. Να έχει τη μυστικότητα της συνωμοσίας και την ιερότητα του άδηλου και του κρύφιου. Να σε βλέπουν να χαμογελάς με αυτή τη λάμπουσα ιδιαιτερότητα και να σκέπτονται: Το χαμόγελο αυτό δεν είναι εκ του κόσμου τούτου. Να χαϊδεύεις με το βλέμμα σου όλα, όσα οι άλλοι θεωρούν μεγάλα προβλήματα. Να συλλέγεις το ρόδινο, όπου το βρίσκεις, και να τ’ απλώνεις στο στήθος σου, για ν’ αντέχεις τα κύματα του έρωτα όταν σου κόβουν την ανάσα. Να μαθαίνεις τη γεωγραφία του σώματος κάθε φορά, σα να είναι η πρώτη. Να νιώθεις απειροελάχιστος βαδίζοντας στο συντροφικό σώμα, ώστε ν’ ανακαλύπτεις κάθε λεπτομέρεια της διαδρομής, και πιο μεγάλος απ’ ότι πράγματι είσαι, ώστε να μπορείς να προσφέρεις τα ερωτικά σου δώρα. Θα δέχεσαι όχι μόνο την αγωνία που συσπά τα κύτταρά σου, τη θέρμη που διακλαδίζεται στα μέλη του σώματος και σε κάνει να νιώθεις λαφρύτερος, θα δέχεσαι όχι μόνο τη χαρά και τη λύτρωση, μα και τον πόνο του έρωτα, που είναι απ’ όλα ο πιο αληθινός...

13. Τι σας έκανε να διαλέξετε το παραπάνω;

Το διάλεξα για να καταδείξω μια θέαση του έρωτα, που μπορεί να είναι ευλογία και όχι δοκιμασία.

 

14. Θα ήθελα να μας μιλήσετε για τα όνειρα και τα οράματά σας που δεν είδαν ακόμα το φως του ήλιου, δηλαδή για εκείνα τα κομμάτια της ψυχής σας που έμειναν μέχρι σήμερα κλεισμένα στα συρτάρια της εσωτερικότητας παρόλο που θα ήθελαν πολύ να περπατήσουν την ύπαρξή τους στον παρόντα χρόνο.

Δεν έχω κρυφά όνειρα και οράματα στο συρτάρι, εκτός από κάποιες ατομικές προσδοκίες που δεν έχουν σημασία για τους άλλους. Είμαι διαφανής άνθρωπος «εκτεθειμένος στους πέντε ανέμους, και τα περισσότερα όνειρα και οράματά μου, όπως τα λέτε, έχουν διοχετευτεί στα βιβλία μου. Το χρέος μας είναι να διεκδικούμε με κάθε δυνατό τρόπο, την υλοποίηση των οραμάτων και των ονείρων στις ανθρώπινες κοινωνίες που έτσι θα αντανακλούν σε όλους μας. Όπως π.χ. ένα όραμα και διαρκώς ζητούμενο, είναι η ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ. Μια μέγιστη αξία που αν γίνει πραγματικότητα για όλους, θα ανοίξει πολλές πόρτες στη ζωή μας. Γιατί η Δικαιοσύνη είναι εξαιρετικά φιλική προς τους ισχυρούς, και αυστηρή με τους αδύναμους. Ένα άλλο όραμα είναι να ξαναζωντανέψουν οι ανθρώπινες αξίες και να λειτουργήσουν στη ζωή μας, γιατί τώρα όλες οι αξίες έχουν ενσωματωθεί σε μία: Το χρήμα. Έτσι, μεταβάλλονται οι κοινωνίες σε ένα άγριο τοπίο. Για το λαό μας: Οι Έλληνες είναι ένας λαός του ΕΓΩ. Η επικοινωνία μεταξύ τους, όταν βρίσκονται πάνω από δύο, είναι προβληματική. Θα ήταν ευτυχία αν κάποτε μπορούσαν να σταθούν αλληλέγγυοι ο ένας στον άλλον, και να προσφέρουν την προσωπική τους αξιοσύνη στην ομαδική δημιουργία και συνεργασία. Αυτά προς το παρόν, γιατί ένας δημιουργός είναι σαν Μάνα, και διαρκώς γεννά νέες ιδέες, νέα όνειρα και οράματα που θέλει να τα αποθέσει σε όσα χέρια των συνανθρώπων του είναι δεκτικά.

15. Στην ερώτησή μου για το τι είναι τέχνη οι περισσότεροι μου λένε πως είναι ένα μεγάλο θέμα και πως θέλει χρόνο μια τέτοια συζήτηση. Έχετε όλο τον χρόνο να σκεφτείτε και να μου δώσετε τον δικό σας “ορισμό” για την τέχνη.

Δεν υπάρχει ορισμός για την Τέχνη αλλά μόνο προσεγγίσεις. Στην επιστήμη ο ορισμός είναι το Α και το Ω που στηρίζεται στο τρίπτυχο: Γνώση-πείραμα-απόδειξη. Αλλά πως μπορεί να χωρέσει σε ένα ορισμό η ελευθερία με την οποία εκφράζεται ένας δημιουργός της Τέχνης; Η μαγεία της, η υπέρβαση, ο συνειρμός, η αίσθηση, η ονειρική διάσταση, η λογική και το αίσθημα στη δοσολογία που θα κρίνει καταλληλότερη ο δημιουργός, ο συμβολισμός, κ.λ.π. Κι αυτή νομίζω πως είναι η ακριβή ιδιαιτερότητα της Τέχνης: ότι δεν χωράει σε ορισμούς. Υπάρχουν βέβαια προσεγγίσεις της Τέχνης, άλλες περισσότερο και άλλες λιγότερο επιτυχημένες. Άλλες διατυπωμένες ποιητικά και άλλες με την τρέχουσα λογική. Ο ανθρωπολόγος π.χ Richard Anderson (με ειδίκευση στην τέχνη ή «εθνο-αισθητικός») ορίζει την τέχνη ως «πολιτισμικά σημαίνον νόημα, επιδέξια κωδικοποιημένο σε ένα μέσο που μας επηρεάζει, που απευθύνεται στις αισθήσεις». Φυσικά αυτό δεν είναι ορισμός της Τέχνης, αλλά μόνο μια προσέγγισή της. Θα μου επιτρέψετε να σας δώσω κι εγώ, μια δική μου προσέγγιση ειδικά για την Τέχνη της Ποίησης που με αφορά περισσότερο: «Ποίηση είναι η τήξη και η πήξη των λέξεων μέσα στο «είναι» του Ποιητή, που με το αεράκι της έμπνευσης, το κανάκεμα της ψυχής και την πειθαρχία του νου του, ολοκληρώνεται σε ποίημα που τον περιέχει».

 

16. Υπήρξατε “αιρετικός” στην τέχνη και στη ζωή ή για να μπορέσετε να προχωρήσετε συμβιβαστήκατε με το σύστημα αξιών, τις σκληρές απαιτήσεις και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα της εποχής σας;

Η λέξη «αιρετικός», όπως και κάποιες άλλες λέξεις και έννοιες που χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες του “Marketing” (Αγορολογία) και για τις ανάγκες προσωπικής προβολής με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά για εντυπωσιασμό και για το φτιάξιμο μιας εικόνας (Imaging), έχουν φθαρεί από την πολυχρησία και καταστήθηκαν αν όχι ύποπτες, σίγουρα όμως, λέξεις που αποπνέουν μια έντεχνη προσποίηση, τουλάχιστον στις περιπτώσεις που δίνεται η ευκαιρία σε κάποιον να δώσει μια συνέντευξη. Θα σας πω κάτι σπουδαιότερο από τη λέξη «αιρετικός». Στη διαδρομή της ζωής μου όσο και του έργου μου, υπήρξα πάντα ο εαυτός μου με ό,τι αυτό σημαίνει. Είχα και έχω έναν αξιακό κώδικα, που μπορεί να τον καλλιεργώ και να τον βελτιώνω, αλλά που μέχρι τώρα δεν τον έχω παραβεί. Οι παρακάτω στίχοι μου σηματοδοτούν την απάντησή μου στην ερώτησή σας.

«Αμετάθετα ΟΧΙ ζητούνται Για τ’ άγρια ΝΑΙ της ανάγκης».

Γιατί η ζωή μας καθορίζεται περισσότερο από τα ΟΧΙ παρά από τα ΝΑΙ.

17. Σήμερα δεν υπάρχουν μόνο πολλοί εκδοτικοί οίκοι και συγγραφείς, αλλά και πολλοί κριτικοί. Δεν είναι λίγοι εκείνοι οι συγγραφείς που γράφουν σε περιοδικά – ηλεκτρονικά και μη – κριτικές για το έργο των ομοτέχνων τους. Κατά πόσο ο μέσος αναγνώστης είναι σε θέση να διαχωρίσει την βιβλιοκριτική του ανθρώπου που κουβαλά σπουδές, γνώση και εμπειρία στις πλάτες του από εκείνη την γνώμη που προβάλλει την θετική ή αρνητική ενός έργου με μοναδικό ίσως σκοπό να εξυπηρετήσει τα προσωπικά του συμφέροντα και να διατηρήσει τις δημόσιες σχέσεις του στο βάθρο του προσκηνίου;

Η κριτική, έχει υποστεί και αυτή, τη φθορά, την απαξίωση με αποτέλεσμα να γίνει διαβλητή, κυρίως μέσω της διαδικασίας του «Δούναι και Λαβείν». Είτε πρόκειται για ειδικευμένους στην κριτική, που ασκούν αυτό το λειτούργημα σε… συνεννόηση με τους εκδοτικούς οίκους είτε πρόκειται για συγγραφείς ερασιτέχνες της κριτικής, που ασκούν την κριτική στους ομοτέχνους τους για να δημιουργήσουν τις «αυλές» τους ή άλλου είδους εξαρτήσεις. Οι αξιόλογοι και ακέραιοι κριτικοί που απέμειναν, είναι λιγότεροι από τα πέντε δάχτυλα του ενός χεριού. Έτσι ο υποψιασμένος αναγνώστης μπορεί και πρέπει να βασίζεται περισσότερο στο ένστικτό του.

18. Ευτυχισμένες και δυστυχισμένες ώρες του παρελθόντος έρχονται στην σκέψη σας σε μια στιγμή προσωπικού απολογισμού. Η ευτυχία και η δυστυχία κουμπώνουν την ύπαρξή τους με την επιτυχία και την αποτυχία; Πως διαχειρίζεστε στον παρόντα χρόνο την χαρά και την λύπη του χθες;

Η χαρά και η λύπη του χθες, λειτουργούν στον παρόντα χρόνο ως αναμνήσεις. Δεν μπορείς πια να τις διαχειριστείς. Απλά εμπλουτίζουν την εμπειρία μου, βοηθώντας με να κατανοήσω περισσότερο τη ζωή, τους ανθρώπους και τον εαυτό μου.

19. Λένε πως η γραφή είναι μια εσωτερική ανάγκη του συγγραφέα. Τα τμήματα δημιουργικής γραφής βοηθούν αυτή την ανάγκη να βγει προς τα έξω με τρόπο που να διαμορφώσει σταδιακά την μοναδικότητά της ή της δίνουν μια μορφή – φόρμα πάνω στην οποία το υποκείμενο θα στηρίξει την ασαφή ύπαρξή της καινούργιας γνώσης και θα προχωρήσει;

Η προσωπική μου άποψη, που δεν είναι απαραίτητα και η σωστή, είναι πως μια τεχνοκρατική διδασκαλία δεν μπορεί να μεταγγίσει ούτε τη φλόγα του ταλέντου, αν δεν υπάρχει, ούτε να αποκαλύψει τους μυστικούς κανόνες και τη μαγεία της λογοτεχνίας, που κατακτώνται μέσα από τη θητεία του συγγραφέα στη λογοτεχνία, που πρέπει να βρει τα προσωπικά εκφραστικά του μέσα, που να ανταποκρίνονται στον ψυχισμό, στο ταλέντο και στην ιδιομορφία του. Η διδασκαλία της δημιουργικής γραφής, μπορεί απλά να βοηθήσει οποιονδήποτε άνθρωπο να διατυπώνει καλύτερα όσα έχει να πει και να καλλιεργεί το γραπτό λόγο, διευρύνοντας έτσι την προσωπική πνευματική του καλλιέργεια. Επαναλαμβάνω την άποψη του σπουδαίου γλύπτη Μέμου Μακρή, που όταν τον ρώτησαν, τι προσφέρει τελικά η σχολή Καλών Τεχνών στους καλλιτέχνες δημιουργούς, είπε: «Η σχολή Καλών Τεχνών, εγκλωβίζει σε συγκεκριμένες φόρμες και όταν αποφοιτήσουν οι καλλιτέχνες, θα χρειαστούν πολύ καιρό να απογαλακτισθούν από αυτόν τον εγκλωβισμό, για να συναντήσουν την ελευθερία της έμπνευσης. Τελικά, το μεγαλύτερο σχολείο της Τέχνης, είναι τα έργα των άλλων».

20. Το “είναι” και το “φαίνεσθαι” ενός πετυχημένου συγγραφέα μπορεί να μπει στα καλούπια του κονφορμισμού και να δημιουργήσει; Στην λέξη πετυχημένος θα ήθελα να δώσω την έννοια του πετυχημένου δημιουργού που είναι αποδεκτός από το συνάφι και τους αναγνώστες του.

Ένας αληθινός πνευματικός δημιουργός, (δεν μου αρέσει ο χαρακτηρισμός του επιτυχημένου για τους ανθρώπους της Τέχνης) μπορεί να δημιουργήσει όχι μόνο μέσα σε καλούπια κονφορμισμού, αλλά και στη φυλακή, ακόμα και στην κόλαση, στο μέτρο, που έχει καλλιεργήσει την προσωπική, εσωτερική του ελευθερία. Όσο για την αποδοχή του από το συνάφι, που συχνότατα φτάνει στα όρια ενός νοσηρού ανταγωνισμού, κατά κανόνα αποδέχεται τον άξιο δημιουργό, σιωπηρά και σε προσωπικό επίπεδο αλλά όχι δημόσια. Το αντίθετο συμβαίνει με τους αναγνώστες που αποδέχονται άμεσα αυτό που αξίζει και μεταφέρουν την άποψή τους από στόμα σε στόμα.

21. Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω και να κλείσουμε την κουβέντα μας με κάτι δικό σας. Κάτι που θα βγαίνει από τη ψυχή σας και θα θέλατε να το μοιραστείτε με τους νέους ανθρώπους αυτής της χώρας... αλλά κι με εμάς τους λιγότερο νέους.

Σας ευχαριστώ κι εγώ για την ενδιαφέρουσα συνομιλία μας. Ευχαρίστως θα μοιραστώ κάτι δικό μου μαζί σας και με όσους θα μας κάνουν την τιμή να διαβάσουν αυτή τη συνέντευξη. Πρόκειται για ένα μικρό ποίημα-μήνυμα, που γράφει «Ο Τρόφιμος» στο ομότιτλο μυθιστόρημά μου.

ΜΙΚΡΟ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ

 Αν, Κάποτε οι εξουσίες

 σκύψουν,

 τείνοντας το αυτί

 στα χείλη των ποιητών,

 το κέρδος,

δε θα ‘ναι που θ’ ακούσουν

μα το σκύψιμο…

.

                                                              

ΚΟΥΛΤΟΥΡΟΣΟΥΠΑ: ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΙΣΤΟΤΟΠΟΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΟΥ ΔΙΕΥΘΎΝΕΙ Ο ΚΑΘΗΓΗΤΉΣ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ: ΤΑΣΟΣ ΑΓΓΕΛΙΔΗΣ ΓΚΕΝΤΖΟΣ
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΗΝ "ΚΟΥΛΤΟΥΡΟΣΟΥΠΑ"  την 21-3-2015