Δευτέρα, Απριλίου 26, 2010

ΤΟ ΝΕΡΑΝΤΖΙ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ


Του Φαίδωνα Θεοφίλου

Ήμουν χωμένος βαθιά στην πολυτελή πολυθρόνα μου κοιτώντας τις επιχρυσωμένες μπαρόκ ροζέτες στο ταβάνι του τεράστιου θεάτρου. Παλιό αλλά αναπαλαιωμένο θέατρο, από κείνα που κάποια εποχή ήταν ο δείκτης του μεγαλείου της χώρας.
Βρισκόμουν στο Πόζναν της Πολωνίας, προσκεκλημένος από το υπουργείο πολιτισμού της χώρας του Σοπέν, με πρόταση της Ένωσης Πολωνών ποιητών και συγγραφέων, στο Ποιητικό Φεστιβάλ του Νοέμβρη. (Listopad Poetycki) 1992. 102 σύνεδροι από διάφορες χώρες.
.
Το πρόγραμμα μεγάλο και ενδιαφέρον. Είχαμε ήδη επισκεφθεί κατά μικρές ομάδες σχολεία του Πόζναν (Γυμνάσια και Λύκεια) και άλλων μικρών πόλεων, όπου μιλήσαμε για την τέχνη της ποίησης και είχαμε μοναδικές συζητήσεις με τα παιδιά που έδειξαν μεγάλο ενδιαφέρον για την παρουσία μας εκεί και ανυπόκριτο ενθουσιασμό.
Τώρα σ’ ένα γεμάτο θέατρο όχι μόνο από συνέδρους αλλά και νεολαία που είχε κατακλύσει όλους τους χώρους του θεάτρου και επειδή δεν υπήρχαν πια θέσεις, είχαν καθίσει στους διαδρόμους. Έτσι δεν μπορούσε πια ούτε να μπει ούτε να βγει κάποιος.
.
Η βραδιά περιλάμβανε τον ποιητικό Μαραθώνιο। Μια διαδικασία όπου ο κάθε σύνεδρος- ποιητής, (γιατί υπήρχαν και πεζογράφοι και μεταφραστές προσκεκλημένοι) θα διάβαζε ένα ποίημά του στη γλώσσα του, το οποίο αμέσως μετά θα απαγγελλόταν στα Πολωνικά. Όλα επί σκηνής. Στο τέλος θα ακολουθούσαν χοροί. (Ελληνικοί παρακαλώ! που θα χόρευαν σπουδαστές και σπουδάστριες χορευτικών σχολών, με ελληνικές λαϊκές ενδυμασίες και ελληνική μουσική φυσικά) Αυτό δεν το ξέραμε από την αρχή. Μας το φύλαγαν για έκπληξη! Και όταν ακούστηκαν οι πρώτες νότες και βγήκαν τα πρώτα δίμετρα παλικάρια και οι πανέμορφες κοπελιές, σείστηκε το θέατρο!!!
.
Στην αρχή άνοιξε τη βραδιά ο Πιοτρ, ένας κεφάτος σαραντάρης άντρας, που μιλούσε συνεχώς για την Ελλάδα। Αισθάνθηκα λίγο άβολα, αφού στο θέατρο ήμασταν δύο Έλληνες μόνο. Συνεχίζοντας ο Πιοτρ, αναφέρθηκε στην ποίηση, τονίζοντας ότι η Ελλάδα ήταν και είναι και σήμερα η μήτρα της ποίησης και αναφέρθηκε από τον Όμηρο ως τους σημερινούς ζώντες ποιητές!! Μιλούσε με τέτοιον ενθουσιασμό και πάθος, που τον μετέδωσε και στο κοινό που σιγά-σιγά ανέβαιναν οι θερμοκρασίες του। Λίγο αργότερα κατάλαβα, ότι ο λόγος που έκαναν τη βραδιά ελληνική, ήταν αφενός η αγάπη τους για την Ελλάδα των Τεχνών και των Γραμμάτων, αλλά και η άποψή τους ότι έτσι ανέβαζαν το επίπεδο της μεγάλης αυτής εκδήλωσης του Φεστιβάλ, αφ’ ετέρου। Δίπλα μου ο Γερμανός ελληνιστής και μεταφραστής Kurt Bremer, μου είπε με παράπονο: «Είδες πως σας υποδέχονται εσάς τους Έλληνες; Ενώ εμένα δεν μου μιλούσαν όταν έμαθαν πως είμαι Γερμανός». Η ιδέα σου είναι του απάντησα, κοιτάζοντας την κάρτα μου με τον αριθμό 47. Αυτή ήταν η σειρά του ονόματός μου, σύμφωνα με την αλφαβητική ακολουθία του Πολωνικού αλφάβητου για ν’ ανέβω στη σκηνή να διαβάσω το δικό μου ποίημα. Έχω πολύ ώρα ακόμα σκέφθηκα και χαλάρωσα μέσα στην πολυθρόνα μου απολαμβάνοντας τον Πιοτρ και τις ενθουσιώδεις αντιδράσεις του κοινού, που έμοιαζε να κάνει διάλογο με τον παρουσιαστή, ο οποίος μιλούσε, σα να βρισκόταν σε διαρκή μέθη. Κάποια στιγμή ολοκλήρωσε την ομιλία του για να αρχίσει την κλήση των συνέδρων-ποιητών επί σκηνής. Συνεπαρμένος όμως όπως ήταν και θέλοντας να συνεχίσει την ευφορία που δημιούργησε με θέμα την Ελλάδα και τους Έλληνες ποιητές, παραβίασε τη σειρά.

Έτσι, άκουσα ξαφνιασμένος να με καλεί πρώτο στη σκηνή: «Φαίδων Θεοφίλου- Ελλάς». Η ταραχή μου να βρεθώ από την απόλυτη χαλάρωση, στην μέγιστη εγρήγορση, δεν ήταν και μικρή. Κατάφερα όμως να βρεθώ στη σκηνή χωρίς να δείξω την ταραχή μου. Το κοινό χειροκροτούσε ενθουσιασμένο μέσω εμού, το κλίμα για την Ελλάδα που «μαγείρεψε» ο Πιοτρ και που το κοινό ρουφούσε, όπως η διψασμένη γη το νεράκι. Διάβασα σε απόλυτη σιγή το ποίημά μου, «Στη Σαπφώ». Ιδού λοιπόν το ποίημα:



ΣΤΗ ΣΑΠΦΩ

Άρωμα νεραντζιάς
πνέει στο στόμα σου.

Τραγουδάς,
και τρέχω
τους φλογισμένους τόνους να μαζέψω
τις λέξεις που ανακλούν το φως.

Στο μυρωμένο θάλαμο
γλιστρώ σαν κλέφτης
την ώρα που το σεληνόφως
τη κλίνη σου αγγίζει.

Με την ορμή της άνοιξης
ανθίζει ο έρωτας στο στήθος σου
κι η νύχτα να μας ενθαρρύνει.

Η ροδαυγή μας βρίσκει στο γιαλό.

Του πρωινού η αύρα
τα σώματά μας αντιγράφει.

Εγώ, την αφή δικαιώνω.
Με τα δάχτυλα μεταλαμβάνω το σώμα
που μέσα του κατοίκησεν η Ποίηση.

Ύστερα…έφυγες.
Έτσι ξαφνικά.

Πέρασαν μόλις
δυόμισι χιλιάδες χρόνια από τότε
και τ’ άρωμα της νεραντζιάς
στο θάλαμό σου να πλανιέται…

Μόλις ο πρόεδρος των Πολωνών ποιητών και συγγραφέων Nicosa Chadjinikolaou (ελληνικής καταγωγής) διάβασε το ποίημα και στα Πολωνικά, το κοινό σηκώθηκε όρθιο και χειροκροτούσε με ενθουσιασμό. Τα μέλη της οργανωτικής επιτροπής στην πρώτη σειρά, κοιτάζονταν μεταξύ τους και χαμογελούσαν ικανοποιημένα για την αντίδραση του κοινού. Εγώ, σχεδόν αμήχανος, υποκλίθηκα και πήγα να κατέβω από τη σκηνή. Τα χειροκροτήματα δυνάμωσαν και με γύρισαν πίσω. Υποκλίθηκα ξανά, στάθηκα για λίγο και κίνησα πάλι να φύγω. Τα χειροκροτήματα πάλι δυνάμωσαν και μαζί με φωνές «μπράβο» -«μπράβο» με πισωγύρισαν στη σκηνή. Έβαλα το χέρι στην καρδιά, υποκλίθηκα πάλι και έκανα νόημα στον πρόεδρο να κατέβει πρώτος και ν’ ακολουθήσω. Με είχε κυριεύσει ένα αίσθημα φυγής. Πράγματι. Ο πρόεδρος κατέβηκε και τον ακολούθησα, κάτω από τα χειροκροτήματα που τώρα είχαν πάρει ένα ρυθμικό χαρακτήρα. Δεν ξαναγυρίσαμε όμως πια και με ανακούφιση βρέθηκα στις πρώτες σειρές των θεατών. Εκεί σηκώθηκε ένας τριανταπεντάρης άντρας (φιλόλογος όπως έμαθα αργότερα) με αγκάλιασε, με φίλησε τρεις φορές, όπως συνηθίζουν εκεί, και μου έβαλε στο χέρι ένα…νεράντζι!!!! Το κοίταζα με έκπληξη και με συγκίνηση άφατη. Τον ρώτησα πως το ήξερε ότι θα συνέδεα το άρωμα της νεραντζιάς με την παρουσία της Σαπφούς στο ποίημα; Αφού με κοίταξε απολαμβάνοντας την έκπληξή μου, μου, είπε ότι από το σύνολο των ποιημάτων των συνέδρων-ποιητών, η οργανωτική επιτροπή διάλεξε 10 ποιήματα που δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα της πόλης του Πόζναν. Μεταξύ αυτών ήταν και το ποίημα «ΣΤΗ ΣΑΠΦΩ». Δάγκωσα το νεράντζι κι ένιωσα, άρωμα νεραντζιάς να πνέει στο στόμα μου. Ταυτόχρονα, είχα την αίσθηση πως έκανα και μια βαθιά χαρακιά στη μνήμη, που δεν θα έσβηνε ποτέ…
Από αριστερά: Ο Πρόεδρος των Πολωνών συγγραφέων Nikosa Chadjinikolaou διαβάζει το ποίημα στα Πολωνικά. Στο μέσον ένας δημοσιογράφος της πολωνικής ραδιοφωνίας, μεταδίδει την εκδήλωση. Δεξιά Ο Φ. Θεοφίλου


17 σχόλια:

D.Angel είπε...

Πέρασα για μια καλησπέρα
και ένα μεγάλο ευχαριστώ για την
επίσκεψη κ το σχόλιο σας στο blog
μου. Χαιρετώ σας

55fm είπε...

Καλώς σε βρήκα!
Μοσχοβολάει ο χώρος σου!
Πανέμορφο ποίημα!
Η επιλογή σου στη ζωγραφική καταπληκτική, και νομίζω είναι του αγαπημένου μου Γιώργου Λολοσίδη.
Καλό βράδυ!

Un par de neuronas... είπε...

Ω, είμαι η πρώτη, θα βρω ζεστό καφέ και ολόκληρο το κέικ!
Πόσο συναρπαστική ιστορία, φίλε μου. Μία από αυτές τις βραδιές που δεν ξεχνάμε ποτέ. Είμαι πολύ υπερήφανη για να έχω ένα φίλο σαν εσένα. Σ'ευχαριστώ.
Φιλάκια.

ΦΑΙΔΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟΥ είπε...

D.Angel
Αυτονόητη είναι (πρέπει να είναι) η επικοινωνία, πόσο μάλλον όταν το διαδίκτυο δίνει αυτή την ευκαιρία σε όλους μας.
Να 'σαι καλά

ΦΑΙΔΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟΥ είπε...

@VERONICA
Πράγματι ήταν μια υπέροχη βραδιά που δεν ξεχνιέται καλή μου φίλη.
Σ΄ευχαριστώ για τη γενναιοδωρία σου και για τα φιλικά σου αισθήματα, που ξέρεις ότι είναι αμοιβαία.
Φιλιά

Ελένη Λιντζαροπούλου είπε...

Αναρωτιόμουν πάντοτε, πώς είναι δυνατόν να υπάρχουν άνθρωποι που δεν συνδέουν τις μνήμες με αρώματα και γεύσεις…
Ίσως γιατί αυτά τα δυο τα θεωρώ ισχυρότερα από την εικόνα.

Μας πλουτίσατε την μνήμη Φαίδωνα, με το σπάνιο άρωμα αυτού του νεραντζιού της αγάπης και της ποίησης.
Αλήθεια πόσο συγκλονιστικά σεβάστηκε ο χρόνος αυτές τις εξαιρετικές στιγμές… και πόσο μαγικά μας τις μεταφέρατε, τόσο που να πνέει και στο δικό μας στόμα η γεύση τους.

Να είστε καλά.

ΦΑΙΔΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟΥ είπε...

@50FM
Καλώς όρισες στο χώρο μας όπου ελπίζω να.. εκπέμπεις συχνά.
Η εικόνα στην αρχή του κειμένου είναι φωτογραφία που ίσως μοιάζει με πίνακα. Για το φίλο μου Γιώργο Λολοσίδη έχω κάνει ένα μικρό αφιέρωμα μαζί με τα έργα του, στο ιστολόγιό μου
"Τα Θήτα της Θάλασσας" http://faidontheofilou.blogspot.com
Αν θέλεις μπορείς να το δεις αφού σου αρέσει ο Λολοσίδης, που πράγματι είναι σπουδαίος ζωγράφος.

ΦΑΙΔΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟΥ είπε...

@Big Mama
Για μένα ήταν μια σπουδαία χειρονομία αυτή του Πολωνού φιλόλογου στο τέλος της βραδιάς, που η μνήμη διατήρησε μαζί με όλα της τα αρώματα. Δεν θα ξεχάσω επίσης, τον ενθουσιασμό, το ευτυχισμένο παραλήρημα θα έλεγα, της νεολαίας, που έδωσε μια σπουδαία δυναμική στη βραδιά.
Σ' ευχαριστώ Mama

Ανώνυμος είπε...

Πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία και ωραίο το γραφτό σου κ. Θεοφίλου με μια ασυνήθιστη και τρυφερή κορύφωση, για όσους έχουν μια ποιητική αντίληψη ζωής.

"Ο Παράξενος"

55fm είπε...

Eκπέμπω σε ό,τι με συγκινεί...
Και ο χώρος εδώ συγκινεί!
Για το έργο δεξιά στο ιστολόγιό σου έγραψα ότι είναι του φίλου μας του Λολοσίδη!
Είναι και δικός μου φίλος ο σπουδαίος ζωγράφος Γιώργος Λολοσίδης!
Πόσο μικρός είναι ο κόσμος...
Θα απολαύσω το αφιέρωμά σου
Χάρηκα πολύ και για αυτό Φαίδωνα!
Καλό βράδυ

evelina είπε...

Έχω απολαύσει αφάνταστα την όλη διήγηση περιγραφή από όλη την διαδικασία στο θέατρο…Το άρωμα της νεραντζιάς πλημμύρισε όλο το θέατρο ,αλά και όλους εμάς από εδώ .Ένα μεγάλο ευχαριστώ για το σχόλιο σας στην ανάρτησή μου ,αλλά και ένα ακόμα μεγαλύτερο, που μου δόθηκε η ευκαιρία να σας γνωρίσω …

ΦΑΙΔΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟΥ είπε...

@Ανώνυμος/Παράξενος
Σ' ευχαριστώ Παράξενε. Πράγματι, για μένα ήταν κορυφαία στιγμή αυτή με το νεράντζι. Και όσοι κατάλαβαν, μάλλον όσοι το αισθάνθηκαν το αισθάνθηκαν.

ΦΑΙΔΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟΥ είπε...

@50FM
Χαίρομαι που βρίσκεις ενδιαφέροντα το χώρο μου, και βέβαια που η επικοινωνία μας έχει ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό: Ένα κοινό μας φίλο που είναι και σπουδαίος ζψγράφος.
Πράγματι ο κόσμος είναι μικρός. Ευτυχώς!

ΦΑΙΔΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟΥ είπε...

@Evelina
Χάρηκα που ακολούθησες την πορεία της μνήμης μέσα από την ανάρτηση και ένιωσες το άρωμά της.
Σ' ευχαριστώ. Η επικοινωνία είναι δώρο αμφίδρομο Evelina, και σε όποιον το αντιλαμβάνεται έτσι, η επικοινωνία γίνεται χαρά.

WIND OF CHANGE είπε...

Είναι πολύ σημαντικό για έναν άνθρωπο να μπορέσει να εσωτερικεύσει και να εκφράσει τα συναισθήματα του.
Είναι φανερό ότι μελετώντας κανείς το έργο του Φαίδωνα Θεοφίλου αμέσως νιώθει μια όμορφη ψυχική αγαλλίαση και αρμονία και ένα από αυτά τα έργα είναι το ποίημα στη Σαπφώ όπου αποτελεί ένα ύμνο και μια ελεγεία μαζί προς τη μεγάλη ποιήτρια.
Μελετώντας το ποίημα για τη Σαπφώ τα συναισθήματα που απορρέουν είναι πρωτόγνωρα και ακριβώς πρωτόγνωρα ήταν τα συναισθήματα που δημιουργήθηκαν στον φιλόλογο από την Πολωνία διαβάζοντας το ποίημα του Φαίδωνα Θεοφίλου.
Ο αναγνώστης ήξερε ότι εκείνη την ώρα έχει μπροστά του το δημιουργό του ποιήματος, αλλά και μια μοναδική ευκαιρία που ίσως δε θα του δινόταν ποτέ ξανά , να εκφράσει το σεβασμό , την εκτίμηση του στο πρόσωπο του συγγραφέα, με μια απλή κίνηση με τόσο μεγάλο νόημα.

ΦΑΙΔΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟΥ είπε...

@WIND OF CHANGE

Αυτό που επισημαίνεις φίλεμου:
"Απλή κίνηση με μεγάλο νόημα" και αισθήματα, ήταν η χειρονομία του Πολωνού φιλόλογου. Λίγο ήταν;

Ανώνυμος είπε...

Σα να ήμουν εκεί. Ωραία μας ταξιδέψατε στη μνήμη σας. Το ποίημα από τα πολύ καλά που έχουν γραφτεί για τη Σαπφώ. Με άγγιξε εξ' άλλου και η κατακλείδα της βραδιάς.
Μπάμπης Πιτέλλης

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

ΜΗΘΥΜΝΑ

ΜΗΘΥΜΝΑ
Γενέθλιος τόπος