ΓΥΝΑΙΚΑ: Η ΖΩΗ ΜΑΣ ΚΑΙ Η ΕΜΠΝΕΥΣΗ

Δεν συμπαθώ τις επετείους. Τις βαριέμαι. Εκτός από δύο: Τη μέρα της Γυναίκας και τη μέρα της Ποίησης που και οι δύο πέφτουν μέσα στο Μάρτη.
Και οι δύο είναι είναι για μένα αληθινή γιορτή.

Γιατί; Επειδή η Γυναίκα είναι η μισή ζωή μου και η Ποίηση η άλλη μισή. Επειδή η μια περιέχει την άλλη. Έτσι και οι δύο μαζί είναι η ΖΩΗ ολόκληρη...

-----------------------------------

8 Μαρτίου 1858 στη Νέα Υόρκη, οι υφάντρες των εργοστασίων ντυμένες στα άσπρα, κατεβαίνουν σε απεργία διεκδικώντας ίση αμοιβή με τους άντρες. Η συγκέντρωση πνίγεται στο αίμα αλλά ο δρόμος για ίσα δικαιώματα των δύο φύλων είχε ανοίξει, τουλάχιστον στο δυτικό κόσμο.

*
Στις 8 Μαρτίου, επίσης, του 1887, κυκλοφορεί στην Ελλάδα το πρώτο φύλλο τής εφημερίδας κυριών από την Καλλιρρόη Παρέν. Η έκδοσή του συνεχίζεται μέχρι το 1918, συντελώντας έτσι κι αυτό στην εξύψωση του μορφωτικού και του κοινωνικού επιπέδου της Ελληνίδας. Μέσα από την εφημερίδα αυτή, ακούγεται για πρώτη φορά το σύνθημα: «Ψήφος στη γυναίκα».

*
Και πάλι στις 8 Μαρτίου, του 1910, γίνεται στην Κοπεγχάγη, η Πρώτη Διεθνής Διάσκεψη Σοσιαλιστριών. Η Γερμανίδα σοσιαλίστρια Κλάρα Τσέτκιν εισηγείται την καθιέρωση διεθνώς της 8ης του Μάρτη ως μέρας της Γυναίκας.
*
Στις αρχές του 20ου αιώνα, ένα δυναμικό κίνημα διεκδίκησης της γυναικείας ψήφου αναπτύσσεται σε όλη την Ευρώπη. Οι γυναίκες που διεκδικούν το δικαίωμα να εκλέγουν και να εκλέγονται ονομάζονται «σουφραζέτες» από την γαλλική λέξη “suffrage” δηλαδή ψηφοφορία.
Στην Ελλάδα η συζήτηση για την ψήφο των γυναικών αρχίζει ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα. Για πρώτη φορά θεσμοθετείται για τις γυναίκες το δικαίωμα ψήφου με τον σχετικό νόμο του 1952 και στις εκλογές του 1953 εκλέγεται η πρώτη Ελληνίδα βουλευτής, η Ελένη Σκούρα, ενώ το 1956 η Λίνα Τσαλδάρη γίνεται η πρώτη Ελληνίδα υπουργός. Το σύνταγμα του 1975 για πρώτη φορά ρητά ορίζει ότι "όλοι οι Έλληνες και οι Ελληνίδες είναι ίσοι ενώπιον του Νόμου".

*
Παρ’ όλ’ αυτά, σήμερα η Ελλάδα με 38 βουλευτίνες και ποσοστό συμμετοχής γυναικών στη βουλή 12,8% , βρίσκεται στην τελευταία θέση της Ε.Ε.
*
Η γυναίκα υπήρξε αστείρευτη πηγή έμπνευσης για τους ποιητές, τους συγγραφείς, τους ζωγράφους , τους γλύπτες. Ήταν πάντα το αγαπημένο θέμα της Τέχνης και σ’ αυτήν οφείλονται τα περισσότερα μεγάλα έργα που έμειναν στην Ιστορία. Στην ελληνική αρχαιότητα, εκτός από τη Λέσβο, η γυναίκα είχε δυστυχώς ασήμαντο ρόλο. Στη Λέσβο οι γυναίκες ήταν ελεύθερες και είχαν τη φήμη πως ήταν όμορφες. Ο Όμηρος στην εποχή του το υπογράμμιζε κιόλας στους στίχους του: Οι άντρες εδώ γνέθουν, ενώ οι γυναίκες τραγουδούν και χορεύουν ολημερίς. Φαίνεται πως η τάξη των πραγμάτων που οπουδήποτε αλλού βασίλευε προς όφελος των αντρών, εδώ είχε αντιστραφεί.
Αξίζει να πούμε πως στη σημερινή Λέσβο, όταν ρωτούν για κάποιο αγόρι ή κορίτσι τίνος είναι, η απάντηση έρχεται αβίαστα: Τσ’ Μυρσίν’ς , τσ’ Δέσποινας, τσ’ Βιργινίας!
Η λεσβιακή διάλεκτος διαθέτει μόνο δύο άρθρα: Θηλυκό και ουδέτερο. Έτσι έχουμε: Η Απουστόλ’ ς, η Μχάλ’ ς, η Στρατής...
Όλα σύμφωνα με την εμφανή ή αφανή αλλά γλυκιά εξουσία της γυναίκας της Λέσβου.

*

Για τη γυναίκα έχουν ειπωθεί πολλά. Άλλα ωραία, άλλα επιτυχημένα, άλλα ειπωμένα σε μια κρίση αλήθειας μεγάλων ανδρών, και άλλα σε επίπεδο εξυπνακισμού .
Θα αναφέρω μερικά από αυτά και…τ’ αφήνω στην κρίση σας:

*
Οι γυναίκες είναι πιο έξυπνες από τους άντρες επειδή ξέρουν λιγότερα και καταλαβαίνουν περισσότερα.

Τζ. Στήβενς
Η έξυπνη γυναίκα παρακολουθεί τον εαυτό της, η κουτή παρακολουθεί τον σύζυγό της. Α. Περλιούκ

· Οι γυναίκες όταν είναι καλές είναι πολύ καλές, αλλά όταν είναι κακές είναι πολύ δημοφιλείς. Max Miller

· Οι γυναίκες μπορούν να συγχωρήσουν έναν άντρα που εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία, ποτέ όμως κάποιον που την έχασε. Charles Maurice de Talleyrand

Μια γυναίκα συγχωρεί τα πάντα, εκτός από το να μην τη θέλουν. Α. ντε Μυσσέ

Φεμινισμός: όταν στα ελαττώματα των γυναικών προστίθενται και ανδρικά ελαττώματα. Α. Νταβιντόβιτς

Οι γυναίκες, μας αγαπούν για τα ελαττώματα μας. Αν έχουμε ελαττώματα, θα μας συγχωρέσουν τα πάντα, ακόμα και την ευφυΐα μας. Oscar Wilde

Στη γυναίκα όλα είναι καρδιά, ακόμα και το κεφάλι. Ζ. Πολ

Η γυναικεία εικασία περιέχει περισσότερη ακρίβεια, παρά η ανδρική σιγουριά. Ρ. Κίπλινγκ*

Η γυναίκα που θέλει να μοιάζει στους άντρες, είναι εξίσου απωθητική, όπως και ο θηλυπρεπής άντρας.

Λ. Τολστόι
Μοιχεία δεν είναι η μία ώρα που μια γυναίκα περνά με τον εραστή της, αλλά ολόκληρη η νύχτα που περνά μετά με το σύζυγό της. Ζ. Σαντ
Η πραγματική γυναίκα περισσότερο ονειρεύεται για να προξενεί ευτυχία, παρά για να γίνει ευτυχισμένη η ίδια. Α. Γκόλτς*

Πίσω από κάθε γυναίκα που ξεχώρισε βρίσκεται ένας άντρας που την παράτησε. Ν. Μπλάιβεν

Το να βρει μια γυναίκα σύζυγο είναι τέχνη. Το να τον κρατήσει είναι εργασία. Σ. ντε Μποβουάρ

Εάν θέλετε να παντρευτείτε όμορφη, έξυπνη και πλούσια, να ξέρετε ότι πρέπει να παντρευτείτε τρεις φορές. Αγνώστου*
Η ιστορία της γυναίκας είναι ιστορία της πιο φοβερής τυραννίας που γνώρισε ο κόσμος: η τυραννία του αδύνατου επάνω σε δυνατό. Μόνο τέτοια τυραννία μπορεί να είναι μακρόχρονη. Ο. Ουάιλντ*

Η γυναίκα έχει εκπληκτική διαίσθηση: μπορεί να μαντέψει τα πάντα, εκτός εκείνο που είναι ολοφάνερο.

Ο. Ουάιλντ
Απ' όλα τα μονοπάτια που οδηγούν στη καρδιά μιας γυναίκας το πιο κοντινό είναι η συμπόνια. Βύρων

Η γυναίκα έχει μόνο μια δυνατότητα να είναι όμορφη, ενώ να είναι ελκυστική έχει χίλιες δυνατότητές

Σ. Μοντεσκιέ*
Η γυναίκα μόνο τότε πιστεύει στα λόγια της αγάπης, όταν λέγονται μέσα στη σιγή με απλά λόγια. Γ. Γκάλαν*

Η κοκέτα: μια γυναίκα που με διάφορα μέσα προκαλεί πάθος και καθόλου δεν έχει σκοπό να το ικανοποιήσει. Μπ. Σω*

Το πρώτο, κατά τη γνώμη μου, τραγούδι του άντρα προς την γυναίκα, είναι αυτό του Αδάμ προς την Εύα, που το συναντάμε στη Γένεση. Μου αρέσει και είπα να το μοιραστώ μαζί σας:

*
και είπεν Αδάμ: τούτο νυν, οστούν εκ των οστέων μου και σαρξ εκ της σαρκός μου. Αυτή, κληθήσεται γυνή ότι εκ του ανδρός αυτής, ελήφθη αυτή. 24 ένεκεν τούτου καταλείψει άνθρωπος τον πατέρα αυτού και την μητέρα αυτού και προσκολληθήσεται προς την γυναίκα αυτού, και έσονται οι δύο εις σάρκαν μίαν. 25 και ήσαν οι δύο γυμνοί, ο τε Αδάμ και η γυνή αυτού, και ουκ ησχύνοντο. Γεν 2, 23-25.

*
Ο ίδιος ο Ναζωραίος προστάτεψε τη γυναίκα από την εκμετάλλευση και την οργή του πλήθους, θέτοντας το ίδιο το πλήθος μπροστά στις ευθύνες των δικών του ανομημάτων. Εκείνος την στήριξε μπροστά σε όλους και μετέτρεψε τον φόβο του θύματος σε γαλήνη ψυχής και πίστη για τη ζωή. Εκείνος πρώτος στον κόσμο έδειξε το δρόμο του σεβασμού και της αγάπης για την γυναίκα, ως δρόμο σωτηρίας και ελπίδας ανδρών και γυναικών.

*
Αγαπούμε τη Γυναίκα. Τον φορέα της ζωής, τη Μάνα, τη σύζυγο, την νοικοκυρά, την εργαζόμενη, την αγρότισσα, την επιστήμονα, την καλλιτέχνιδα, τη συγγραφέα, την επιχειρηματία, την πολιτικό. Αγαπούμε την αιώνια γυναίκα που σε όλους τους ρόλους της, είτε σ ’αυτούς που της ανέθεσε η φύση, είτε σ’ αυτούς που επέλεξε η ίδια, αγωνίζεται κάτω από αντίξοες συνθήκες να ανταποκριθεί με τον καλύτερο τρόπο, την ώρα που ο άντρας μπορεί να εστιάζει την προσοχή και τις δυνάμεις του σε λιγότερους ρόλους. Τιμούμε την προσφορά της στην οικογένεια, στην κοινωνία, στη χώρα. Τιμούμε στην πραγματικότητα τη μισή ανθρωπότητα για τα όσα πολύτιμα και ανεκτίμητα προσφέρει στην άλλη μισή.
*
Η σημερινή μέρα όμως έχει και ένα άλλο νόημα: Να μας θυμίζει πόσα πρέπει ακόμα να γίνουν για τη γυναίκα, πόσο πρέπει να στηριχτεί από την οικογένεια και το κράτος. Πόσα πρέπει να γίνουν για να ξεπεραστούν οι προκαταλήψεις σε βάρος της, να γίνουν σεβαστά τα δικαιώματά της και να αποκτήσει αληθινό και πλήρες νόημα, η ισοτιμία των δύο φύλων. Ο αγώνας πρέπει να είναι καθημερινός, σταθερός και συνεχής. Να γίνεται με πίστη, πείσμα και θάρρος για να έχει αποτέλεσμα.
Για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η κακοποίηση, η εκμετάλλευση, η σεξουαλική παρενόχληση των αφεντικών, η ανασφάλεια της γυναίκας απέναντι στο έγκλημα και στον βιασμό. Οι θυσίες που απαιτούνται, αν θέλουμε να προσεγγίσουμε το ιδανικό όραμα της κοινωνίας, πρέπει να τις μοιραστούμε άντρες και γυναίκες. Στο σπίτι, στη δουλειά, στην κοινωνία. Βέβαια σήμερα η Ελληνίδα γυναίκα δεν καταπιέζεται πια από το πατριαρχικό πνεύμα της οικογένειας και όπου αυτό συμβαίνει ακόμα, μπορεί αν θέλει να το αγνοήσει και να τραβήξει το δρόμο της αφού προστατεύεται από το νόμο..
*
Από τότε που μπήκε η γυναίκα στην παραγωγική διαδικασία, έδειξε πως έχει αστείρευτες δυνάμεις, ότι έχει τη θέληση να δημιουργήσει, να βγει στο ξέφωτο, να κάνει τις φιλοδοξίες και τα όνειρά της πραγματικότητα, για να τα μοιραστεί και πάλι με κείνους που αγαπά. Ήδη από τα δύσκολα χρόνια όπου η θέση της γυναίκας ήταν στο σπίτι, αναδείχθηκαν μεγάλες προσωπικότητες, ιδιαίτερα στο χώρο της τέχνης και των γραμμάτων: Όπως π.χ. οι μεγάλες ηθοποιοί Μαρίκα Κοτοπούλη και Κατίνα Παξινού, η τραγουδίστρια της νίκης Σοφία Βέμπο, οι συγγραφείς Πηνελόπη Δέλτα, Διδώ Σωτηρίου, Έλλη Αλεξίου, οι ποιήτριες Μαρία Πολυδούρη, Μυρτιώτισσα, Μελισσάνθη, Ρίτα Μπούμη Παπά, αλλά και η αφανής γυναίκα της φανέλας του στρατιώτη, οι ηρωίδες των βουνών της Ηπείρου που στήριξαν με τις θυσίες τους το έπος του 40 και άλλες τόσες που δεν μου φτάνει μια εφημερίδα για να τις αναφέρω.
*
Σήμερα, η γυναίκα είναι πανταχού παρούσα, και διακρίνεται σε όλα τα επίπεδα. Η πλειονότητα όμως των γυναικών, αυτών που παλεύουν καθημερινά, στην οικογένεια, στο εργοστάσιο, στο χωράφι, στα νησιά μας και στις απομακρυσμένες περιοχές της χώρας, οι ηρωίδες της καθημερινότητας, είναι που αποσπούν και το μεγαλύτερο σεβασμό μας.
*
Δυστυχώς όμως η γυναίκα σε άλλες χώρες του κόσμου στενάζει ακόμα και θεωρείται εξάρτημα της οικογένειας και της κοινωνίας που ζει. Σε χώρες όπου είναι κρυμμένη πίσω από τη μπούργκα, που δεν μορφώνεται γιατί η μόρφωση θεωρείται εκεί σχεδόν ξεστράτισμα από τον ίσιο δρόμο του κοινωνικού και θρησκευτικού κατεστημένου. Σε χώρες όπου καταδικάζεται με φετφάδες, σε θάνατο δια λιθοβολισμού, επειδή βιάστηκε!!!
*
Κάποιες φορές σκέπτομαι ότι η ανθρωπότητα ισορροπεί στο μητρικό ένστικτο της γυναίκας, όχι μόνο σ’ αυτό που εκδηλώνεται στα παιδιά της αλλά και σ’ αυτό που καθορίζει τη συμπεριφορά της , που περιέχει τη συμπόνια, την τρυφερότητα, την απόρριψη της βίας. Φαντάζομαι λοιπόν την ανθρωπότητα σαν μια ζυγαριά με δύο τάσια: Στο ένα τάσι είναι η βία και η ανδρική επιθετικότητα και στο άλλο το μητρικό ένστικτο της γυναίκας και η συνακόλουθη συμπεριφορά της. Έτσι ισορροπεί η ανθρώπινη κοινωνία… ***

Βρισκόμαστε στον 21ο αιώνα και αναλογιζόμαστε πόσος δρόμος πρέπει ακόμα να διανυθεί για την απελευθέρωση και την αποκατάσταση των δικαιωμάτων της γυναίκας στον πλανήτη….

Όταν ήμασταν έφηβοι, θέλαμε να αλλάξουμε τον κόσμο.
Σήμερα στην ωριμότητά μας, θέλουμε πάλι να αλλάξουμε τον κόσμο.

Αλλά τώρα,
με τις γυναίκες στην καρδιά της πολιτικής,

στην καρδιά της εξουσίας,

στην καρδιά των αποφάσεων.

*** Απόσπασμα από την ανέκδοτη νουβέλα μου "Θάλαμος 810"