Σάββατο, Απριλίου 16, 2011

Α Π Λ Η Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α Τ ΗΣ Φ Ι Λ Ο Σ Ο Φ Ι Α Σ



Ο Στράτος Λιακάτου, στο βιβλίο του

«ΑΠΛΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ»

αποστάζει τα νοήματα της φιλοσοφίας όπως αυτά αποτυπώθηκαν στην εξέλιξη της ανθρώπινης σκέψης, τα αποτιμά με αίσθημα και νου, δίνει συχνά τη δική του πνευματική διάσταση σ’ αυτά, τα τοποθετεί σε ποιητικό όχημα και τα κατευθύνει όχι μόνο προς τη σκέψη μας αλλά και στην καρδιά μας.

Ποτέ άλλοτε, η φιλοσοφία δεν συνοδεύτηκε από τον γλυκασμό της ψυχής για να μας προσεγγίσει. Ποτέ άλλοτε η φιλοσοφία δεν έγινε τόσο ερωτική, όσο στο βιβλίο αυτό του Στράτου Λιακάτου.

Με συγκίνηση σκύβω πάνω και μέσα στις σελίδες του βιβλίου και πάντα επανέρχομαι σ’ αυτό, ανακαλύπτοντας κάθε φορά, νέους ορίζοντες γνώσης, σκέψης και ακριβών αισθημάτων που αναδύονται μέσα από την απλότητα της φιλοσοφίας όπως ο Λιακάτου με σοφία και ανθρωπιά παρουσιάζει.

Το βιβλίο αυτό, είναι κατά τη γνώμη μου ένα Ευαγγέλιο φιλοσοφίας για κάθε υποψιασμένο αναγνώστη που θα μπορεί να αποθέσει τη δίψα του σ’ αυτό, να βρει πνευματική και ψυχική παρηγορία αλλά και να μεγαλώσει τη δίψα του για κάθε ειπωμένο και ανείπωτο…

Φαίδων Θεοφίλου


Παρακάτω δημοσιεύω την εισαγωγή του ίδιου του συγγραφέα στο βιβλίο του που μας αναλύει με τη μεγαλοπρέπεια της απλότητας τι είναι φιλοσοφία. Η απλότητα, αγαπητοί φίλοι, είναι ό,τι πιο δύσκολο, ιδίως για να διεξέλθεις τόσο σημαντικά και ενδιαφέροντα θέματα. Γιατί χρειάζεται βαθιά γνώση, ταλέντο, έρωτα με τη γλώσσα και το έσω πυρ του Δασκάλου. Κυκλοφορούν βέβαια σήμερα ουκ ολίγα βιβλία κάποιων ξένων συγγραφέων, που εξωραΐζοντας τη φιλοσοφία σε γραφικό ανάγνωσμα με ρομαντικές καλουλιές, εμπορεύονται τις προσδοκίες και τις επιθυμίες των αναγνωστών, ιδίως μιας μεγάλης μερίδας των κυριών, χαϊδεύοντάς τους τ’ αυτιά και δίνοντάς τους μια ωραιοποιημένη γνώση που εμπεριέχει αυτά που θέλουν να ακούσουν, μετατρέποντας έτσι την ιερότητα της γνώσης σε κατεργασμένο τεχνητά προϊόν, που γίνεται για τους συγγραφείς αυτούς, το μέσον του πλουτισμού τους και για τους αναγνώστες το μέσον που θρέφει την αφέλειά τους και συνεπώς, του πνευματικού τους βολέματος αντί του πνευματικού τους ξυπνήματος.

Εδώ, έχουμε ένα σπουδαίο διανοούμενο: Το Στράτο Λιακάτου. Όσοι δεν τον γνωρίζουν, ας τον ανακαλύψουν.

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ

Στράτου Λιακάτου

Κανείς δεν ξέρει τι να περιμένει από τα παιδιά. Σ’ αυτά εμμένει ακόμα, ανένδοτος ο άνθρωπος. Σας λέει λοιπόν, ένα πρωί το δικό σας παιδί:

-Όλα γεννιούνται και γίνονται από τον πηλό (οντολογία)

-Τα κατάλαβα, γιατί τα άγγιξα, τα ένιωσα, τα σκέφτηκα. (γνωσιολογία)

-Άρα θα πρέπει να ζούμε εύθραυστοι σαν πήλινοι (ηθική και πολιτική)

-Ακόμα θα πρέπει να τραγουδούμε σαν πήλινοι (αισθητική)

-Μόνο ο πηλός μένει αθάνατος και σ’ αυτόν επιστρέφει ο άνθρωπος (μεταφυσική)

Αυτή η παιδική απολογία μόνη

είναι η φιλοσοφία όλη.

Εκεί που το δικό σας καμάρι λέει απλά «πηλός»,

πείτε εσείς Θεός

Κενό

Ύλη

Φύση

Ιδέα

Πνεύμα

-ό,τι εσείς πιστεύετε-

Θα δείτε ότι παραμένετε στους παιδικούς πυλώνες, που γέννησαν όλους τους αιώνες της φιλοσοφίας.

Πάρτε τώρα έναν άνθρωπο φτωχό και απλό. Μόνο με το ότι ζει, κάτι πλάθει κάτι πράττει κάθε στιγμή. Για να εξακολουθεί να το κάνει αυτό, θέλει σκοπό. Οπότε νοηματοδοτεί το σύμπαν όλο, για να βρει το δικό του ρόλο. Ας πούμε ρωτεήστε τον γιατί ελεεί. Από γιατί σε γιατί, θα φτάσετε στον όποιο Θεό ή στο όποιο Κενό τον σκηνοθετεί.

Αυτή η απλοϊκή απολογία μόνη

είναι η φιλοσοφία όλη.

Τόσο η απολογία του παιδιού όσο και η απολογία του απλοϊκού,

από τη μια είναι Γνώση

και από την άλλη είναι Πίστη.

Και η Γνώση

μπορεί να έχει υπέρ της

μόνο τη Λογική

ενώ

η Πίστη

μπορεί να έχει υπέρ της

μόνο τη Ζωή.

Συνολικά: η φιλοσοφία

δεν είναι υπόθεση λίγων

εκλεκτική.

Όποιος

ανθρώπινα ζει

αυτός τη νοεί και τη νιώθει

την επιβεβαιώνει

με τη λογική του

και

την επαληθεύει με τη Ζωή του.

ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΓΡΑΦΗΣ

Δημοσιεύω μόνο κάποια από τα ελεύθερα σχόλια του συγγραφέα με ποιητικό και κριτικό χαρακτήρα. Σχόλια που συνοδεύουν τις αναφορές και τις αναλύσεις του στη φιλοσοφία, σαν επιμύθια, για λόγους οικονομίας χώρου.

Αναξιμένης: πίστεψε…

ότι όλο

το συμπαντικό σκηνικό…

…είναι

το οδοιπορικό

μιας Πνοής…

…(Κάπως έτσι

νιώθει

και κάθε ποιητής.)

*

Αριστοτέλης: σε αντίθεση

με το δάσκαλό του

Πλάτωνα…

….που ήταν….

…αθλητικός

όμορφος

ερωτικός….

παραδίδεται

…«σμικρός

φαλακρός

τραυλός»…

…(ήταν

ό,τι ακριβώς…

….η Λογική

μπροστά

στην Ποίηση.)

*

Το σώμα μας

χαρακτηρίστηκε…

…από

τη φιλοσοφία…

…σήμα (Πλάτωνας)

σημασία (Μερλό Ποντί)

…ενώ…

από την επιστήμη…

…ωδή (S.R. Cajal)

ανάμεσα στα άστρα

η πιο πυκνή…

…(και πάντα

η γνώση το αποενοχοποιεί…

…και το μεταποιεί

σ’ αυτό που είναι_ αίνιγμα.)

*

Αριστοτέλης: Ο Θεός υπάρχει…

…για να κοιτάζει

τον εαυτό του…

…(και είμαστε

μέρος

του βλέμματός του….

όταν δακρύζει.)

*

Για να γαληνέψουν

γύμνωσαν…

…οι Επικούρειοι

το Θάνατο…

…οι Στωικοί

το Πάθος…

…οι Κυνικοί

το Ήθος…

…οι Σκεπτικοί

το Λάθος…

…(Φαινόταν ήδη

το γυμνό βάθος

σε όλα…

ερχόταν η άμπωτη.)

*

Ο Μαθηματικός Λογισμός

διαπερνά...

…τα Αισθητά (μέτρηση)

τα Αισθητικά (μέτρο)…

το Παράλογο (χαοτικά μαθηματικά)

το Λογικό (συμβολικά μαθηματικά)

το Πιθανό (κβαντικά μαθηματικά)

…τον Κόσμο (γεωμετρία βαρυτική)

το Θεό που πάντα γεωμετρεί)…

…και είναι ένας μύθος

κι ένα ήθος…

…σ’ όλη την ύλη

και

την ψυχή.

*

Καντ : ήτανε

τόσο λογικός…

…που

δεν ξέρω….

…αν ο όποιος Θεός

θα τον ήθελε να είναι

δικός του πιστός…

…(γιατί….

ο πρώτος λογικός

ήτανε ο Ιούδας…

-μετά

ο Θωμάς.)

*

Έγελος : η δεξιά του

κατέληξε

στο χιτλερισμό….

…ενώ

η αριστερά του

στο σταλινισμό…

…(και έτσι

το Πνεύμα

έμαθε…

πως

…εκτός

από την επίγνωση…

….υπάρχει

η απόγνωση.)

*

Μαρξ : θέλησε ο σοσιαλισμός του

να είναι επιστημονικός…

…δηλαδή Γνώση…

…(Όμως για να είναι κάτι Γνώση…

…πρέπει…

…να επιβεβαιώνεται πειραματικά

και

να εκφράζεται μαθηματικά…

…αλλιώς…

…αν

εκφράζεται ποιητικά

και

επιβεβαιώνεται μαρτυρικά…

…είναι Πίστη.)

*

Α. Σμιθ : πίστευε ότι…

…οι άνθρωποι είναι ηθικοί

και τους ενεθάρρυνε

να γίνουν Περιουσιαστές

-για το κοινό καλό…

…Κ. Μαρξ : πίστευε ότι…

…οι άνθρωποι είναι λογικοί

και τους ενεθάρρυνε

να γίνουν Εξουσιαστές

-για το κοινό καλό-

…(Ξέρετε

καλύτερο ορισμό

για την αφέλεια;)

*

Ρουσό : Φοβάμαι πάντα

ότι

δεν αμαρτάνω…

…κατά βάθος…

…(και είναι

αυτό ακριβώς

η αμαρτία…

-η έλλειψη του βάθους-

…καθώς

η κόλαση του καθενός

είναι Επίπεδη.)

*

Η παραδοχή…

…πως

ο φιλόσοφος

μπορεί να είναι…

…τοκογλύφος (Σενέκας)

μισάνθρωπος (Σοπενχάουερ)

ναζιστής (Χάιντεγκερ)…

…μεταποιεί

όλη τη φιλοσοφία…

…σε κενό λογισμό

σε κενό ειρμό.

*


Στράτος Λιακάτου -
E mail: liakatou@yahoo.com


7 σχόλια:

Ελένη Λιντζαροπούλου είπε...

Το απλό στον διδακτικό λόγο είναι ακόμη πιο δύσκολο Φαίδωνα.

Εδώ, κατά την γνώμη μου, έχουμε έναν σπουδαίο δάσκαλο που, αφού έχει ο ίδιος κατακτήσει την γνώση του φιλοσοφικού στοχασμού, την επιστρέφει όχι μόνο σε μαθητές και αναγνώστες αλλά και στο όχημα που της αρμόζει: τον ποιητικό λόγο.
Δεν την απλουστεύει, όχι. Την φανερώνει ενδεδυμένη με την ωραιότητα της απλότητας της και όχι με τους ακαδημαϊσμούς ή τις απλοϊκότητες που ανά καιρούς της έχουν φορτώσει. Και δεν την απομυθοποιεί, όπως θα μπορούσαν να πουν κάποιοι διαβάζοντας το τελευταίο του ελεύθερο σχόλιο, απλά ως ερωτευμένος ξέρει ότι η ερωμένη του έχει ψεγάδια αλλά εκείνος παραμένει παραδομένος στην ανάγκη της…

Έχω την ανάγκη Φαίδωνα να επισημάνω και την χαριτωμένη ελαφράδα με την οποία παρουσιάζει σε ένα σημείο την αλήθεια… εκεί στην παιγνιώδη σύγκριση Αριστοτέλη και Πλάτωνα – λογικής και ποίησης, ποιος δεν θα διάλεγε την ποίηση μετά από τα γραφόμενα του Λιακάτου;

Θαυμάσια ανάρτηση πέρασα όμορφα διαβάζοντας την ενώ παράλληλα μάθαινα… αν αυτό δεν πρέπει να είναι το σχολείο, τότε τι; Μου γέννησε γνήσιο ενδιαφέρον για το βιβλίο η παρουσίασή σου Φαίδωνα. Ελπίζω σύντομα να βρω χρόνο να το διαβάσω.

Θ.Θεοφανίδης είπε...

Θαυμάσιο. Απλό, διδακτικό, ενδιαφέρον. Να λοιπόν που μπορεί να έλκει ο σπουδαίος λόγος και τα σπουδαία θέματα όπως αυτό της φιλοσοφίας. Πολύ όμορφη ανάρτηση Φαίδωνα φίλε μου.

Σπυρος Δαρσινός είπε...

Φαίδωνα ,πολυ σημαντικός ο κύριος Λιακάτος.Το παιδί χωρίς να γνωρίζει αυτα που λέει ζει αυτα που καταλαβαίνει και ο απλος ανθρωπος ζει για να τα ανακαλύπτει και να τα επιβεβαιώνει μέσα απο τα "γιατί"
Με δυό πινελιές εικονογραφεί ο κ Λιακάτος τους αρχαίους φιλοσόφους
Αυτό δείχνει οτι τους έχει χωνεψει μεσα του και τους έχει κάνει συστατικά της γνώσης του σε αποσταγματικη διάσταση .
Πριν φτάσει ο κ.Λιακατος σε ενα τέτοιο σημείο ήταν φιλόσοφος
Ο εν τάση σοφός καταλαβαίνει αμεσως το βάθος αυτό που απροσδιόριστα γνωρίζει.
Αν και τελευταία η φιλοσοφία ειναι σε διασταση με τον στοχασμό-γιά το λόγο ότι φλερτάρει αστόχαστα με την αλαφροτητα ,εν τούτοις ,
σκεψεις σαν του
κ. Λιακάτου μας ξαναπαντρεύουν με τον"ΠΗΛΟ"οντολογικά" "γνωσιολογικά"ηθικά και αισθητικά"
Κατά την ταπεινή μου γνώμη, αν νιωθεις οτι σε...τρωει φιλοσοφικά η παλαμη σου ,χνώτισέ τη με τα χνωτα σου και πέρασέ τη πάνω από τη ζύμωση του ΠΗΛΟΥ
Φαιδωνα ,΄που μπορω να αγοράσω αυτό το βιβλίο?

ΦΑΙΔΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟΥ είπε...

ΠΡΟΣ ΟΛΟΥΣ
Χαίρομαι πολύ που επικοινωνείτε με την "Απλή Ιστορία της Φιλοσοφίας", καθώς και για τα σχόλιά σας.
Εγώ ότι είχα να πώ για το θέμα, τα είπα στην αναρτηση. Να μην επαναλαμβάνομαι. Θα ήταν ξεχωριστή χαρά αν μπορούσε να γίνει και μια συζήτηση μεταξύ των σχολιαστών για όποιο σημείο θα τους ενδιέφερε.

@Σπύρος
Σπυρέτο μου στο τέλος της ανάρτησης, έχω γράψει το E mail του Στράτου Λιακάτου. Μπορείς άνετα να επικοινωνήσεις και να ζητήσεις το βιβλίο.

Ελένη Λιντζαροπούλου είπε...

κ. Σπύρο μου, θα πω δυο λόγια με αφορμή την κουβέντα σας «Με δυό πινελιές εικονογραφεί ο κ Λιακάτος τους αρχαίους φιλοσόφους. Αυτό δείχνει οτι τους έχει χωνεψει μεσα του»…
Και ένα στίχο από την α’ ωδή του Ακάθιστου Ύμνου… «Ἀνοίξω τὸ στόμα μου, καὶ πληρωθήσεται Πνεύματος, καὶ λόγον ἐρεύξομαι, …»

Αλήθεια, δεν περιγράφει πολύ όμορφα ο υμνωδός εκείνον που κατέφαγε αυτό για το οποίο θέλει να μιλήσει… που χόρτασε και τώρα «ερεύεται» λόγο μεστό και πλήρη γνώσης;
Εξίσου όμορφα και ορθά διατυπώνετε κι εσείς την φράση σας, αξιοποιώντας την σοφία της γλώσσας μας… πολύ μου αρέσει αυτή η συνέχεια των νοημάτων μέσα στο χρόνο.

Την καλησπέρα μου.

Ελένη Λιντζαροπούλου ΙΙ είπε...

πυκνός, βαθύς, λιτός, σαφής λόγος
τι άλλο μπορεί να θέλει ο νους για να εκφράσει τα νοήματά του;

ωραία παρουσίαση, ενδιαφέρουσες διατυπώσεις και απόψεις

πολλές καλημέρες

σπύρος δαρσινός είπε...

Φαίδωνα,Big Mama και σε όλους τους
θαμώνες του "ΚΑΦΕΝΕΙΟΥ" εύχομαι να έχετε καλές γιορτές.

Big mama κυρίως τα τροπάρια των χαιρετισμών και της μεγάλης εβδομάδας ειναι ,πράγματι,μεστά σοφίας με Χριστή χρηση και αξιοσέβαστη εκφραστική φειδώ της γλώσσας μας στο πλάτος και στο βάθος της.
Στα κείμενα του Λιακάτου,που περιεκτικά ανάρτησε ο Φαίδωνας,βλέπεις την μεστή,ιδεών, συμπήκνωση με κενά που ...θες να τα γεμίσεις ,όσο μπορείς πιό ταιριαχτά,με τη δική σου σκεπτική άρθρωση΄.Γίνεσαι δηλαδή "κολληγας" σε ενα χτίσμα με μιά πόρτα που ανοίγει μόνο με φως
Θέλω να πω ακομη πως η προϊδεαστική συσταση που κάνει ο Φαίδωνας στον φιλόσοφο Λιακάτου ειναι αριστουργηματικό χαλί που μόνο ξυπόλυτος μπαίνεις στα δώματα του Λιακάτου.
Θα τολμήσω να πω ακόμη πως:η σοφία είναι...διαθέσιμη σε όλους που μπορούν να την νιώσουν και να την καλλιεργήσουν και στο δικό τους αγρό.Και το θαύμα είναι πως αν τη ζητήσει φυτρώνει και σε ένα σπειρί χώμα.

Εχω ανοίξει ένα καινούριο βαρέλι
Ελατε να μεταλάβουμε στο ΚΑΦΕΝΕΙΟ του Θεού και των Ανθρώπων

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

ΜΗΘΥΜΝΑ

ΜΗΘΥΜΝΑ
Γενέθλιος τόπος