Από τον Φαίδωνα ΘεοφίλουΤουρκική υπηκοότητα πήρε ο Καραγκιόζης από την ΟΥΝΕΣΚΟ η οποία επικύρωσε σχετική απόφαση που είχε λάβει πέρυσι μια υποεπιτροπή του οργανισμού που απαρτιζόταν από εκπροσώπους έξι χωρών σύμφωνα με το «Βήμα» που σημαίνει ότι ο Καραγκιόζης αποτελεί μέρος της τουρκικής λαϊκής κληρονομιάς.
Χαίρομαι για το γεγονός αυτό και σας εξηγώ αμέσως το γιατί:
.
Επειδή ποτέ δεν ήθελα να εκπροσωπεί τον Έλληνα ένας κακάσχημος, καμπούρης, διαρκώς πεινασμένος, που εισπράττει συνεχώς φάπες και κλωτσιές από την τούρκικη εξουσία, που θέλει να την «βγάζει καθαρή» με πονηριές και μικροαπατεωνίες.
Επειδή ποτέ δεν ήθελα να εκπροσωπεί τον Έλληνα ένας κακάσχημος, καμπούρης, διαρκώς πεινασμένος, που εισπράττει συνεχώς φάπες και κλωτσιές από την τούρκικη εξουσία, που θέλει να την «βγάζει καθαρή» με πονηριές και μικροαπατεωνίες.
.
Αυτός ο αντιγραμμένος από το τουρκικό θέατρο σκιών ήρωας, με το τούρκικο όνομα, βαφτίστηκε Έλληνας, και περνούσε τα μηνύματα και την εικόνα του σε γενιές και γενιές Ελλήνων, ως ο καπάτσος, ο μόνιμα πεινασμένος, ο άνθρωπος της κλωτσιάς, ο άνθρωπος που κατάφερνε να επιβιώνει με μικροαπάτες και ξεγελάσματα. Δεν ξέρω αν κατάφερε να μεταδώσει το παράδειγμα και τον τρόπο ζωής του στους Νεοέλληνες, εσείς θα μου πείτε! Πάντως οι γενιές των πιτσιρικάδων Νεοελλήνων, μάθαιναν…. τι θα πει Έλληνας , διασκέδαζαν και γελούσαν με τον…Έλληνα πρωταγωνιστή του θεάτρου σκιών και ήταν και περήφανοι από πάνω για τον μάστορα της μικροαπάτης που εθνικά τους εκπροσωπούσε…
.
Δεν παρέλειπαν όμως οι πρώην πιτσιρικάδες που ενηλικιώνονταν, όταν ήθελαν να βρίσουν κάποιον, να τον αποκαλούν, (μέχρι και σήμερα) Καραγκιόζη!!
Τελικά, οι νεοέλληνες ήταν περήφανοι για τον Καραγκιόζη τους ή ο βίος και η πολιτεία του συνιστούσε βρισιά; Ψυχεδέλεια, Νεοέλληνες ψυχεδέλεια…
Δεν παρέλειπαν όμως οι πρώην πιτσιρικάδες που ενηλικιώνονταν, όταν ήθελαν να βρίσουν κάποιον, να τον αποκαλούν, (μέχρι και σήμερα) Καραγκιόζη!!
Τελικά, οι νεοέλληνες ήταν περήφανοι για τον Καραγκιόζη τους ή ο βίος και η πολιτεία του συνιστούσε βρισιά; Ψυχεδέλεια, Νεοέλληνες ψυχεδέλεια…
.
Χύθηκαν τόνοι από μελάνι για να λαογραφηθεί ο Καραγκιόζης, ξοδεύτηκαν απίστευτα ποσά, για να γίνει πλύση εγκεφάλου στους πολίτες κατά περιόδους ότι ο Καραγκιόζης αποτελεί μέρος του λαϊκού μας πολιτισμού, μέσα από ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές. Γράφτηκαν του κόσμου τα βιβλία από… προοδευτικούς καθηγητές και σοφούς επί της λαογραφίας και του…εθνοψυχισμού των Νεοελλήνων. Ξοδεύτηκαν απίστευτα ποσά, για μουσεία με φιγούρες του Καραγκιόζη.
Χύθηκαν τόνοι από μελάνι για να λαογραφηθεί ο Καραγκιόζης, ξοδεύτηκαν απίστευτα ποσά, για να γίνει πλύση εγκεφάλου στους πολίτες κατά περιόδους ότι ο Καραγκιόζης αποτελεί μέρος του λαϊκού μας πολιτισμού, μέσα από ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές. Γράφτηκαν του κόσμου τα βιβλία από… προοδευτικούς καθηγητές και σοφούς επί της λαογραφίας και του…εθνοψυχισμού των Νεοελλήνων. Ξοδεύτηκαν απίστευτα ποσά, για μουσεία με φιγούρες του Καραγκιόζη.
.
Γιατί άραγε δεν μπορούσε, αντί για την τούρκικη ξεπατικωτούρα, να δημιουργηθεί ένα ελληνικό θέατρο σκιών, με πρωταγωνιστή ας πούμε κάποιον σαν τον Γιώργο Θαλάσση; Ή έναν αέρινο καβαλάρη, που στο πέρασμά του θα έτρεμαν οι κώλοι των ανθρώπων της εξουσίας; Που θα έδινε πίσω το δίκιο στους αδύναμους που το έχασαν; Που θα έκανε τις καρδιές των γυναικών να φτερουγίζουν στο άκουσμά του;
Γιατί άραγε δεν μπορούσε, αντί για την τούρκικη ξεπατικωτούρα, να δημιουργηθεί ένα ελληνικό θέατρο σκιών, με πρωταγωνιστή ας πούμε κάποιον σαν τον Γιώργο Θαλάσση; Ή έναν αέρινο καβαλάρη, που στο πέρασμά του θα έτρεμαν οι κώλοι των ανθρώπων της εξουσίας; Που θα έδινε πίσω το δίκιο στους αδύναμους που το έχασαν; Που θα έκανε τις καρδιές των γυναικών να φτερουγίζουν στο άκουσμά του;
.
Όσοι γνωρίζουν τι σημαίνει παιδί, το πώς καταγράφει σαν σφουγγάρι όσα βλέπει και ακούει, το πώς παγιώνει μέσα του τα πρότυπα που του δίνονται με την προτροπή του σχολείου, της πολιτείας και της οικογένειας, θα καταλάβει…
Όσοι γνωρίζουν τι σημαίνει παιδί, το πώς καταγράφει σαν σφουγγάρι όσα βλέπει και ακούει, το πώς παγιώνει μέσα του τα πρότυπα που του δίνονται με την προτροπή του σχολείου, της πολιτείας και της οικογένειας, θα καταλάβει…
.
Γι αυτό και το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι σύστημα του Καραγκιόζη. Γι αυτό και η νοοτροπία που υπάρχει είναι να πάρουμε πτυχίο χωρίς να προσπαθήσουμε ή να το αγοράσουμε από πανεπιστήμια άλλων χωρών. (Ο Καραγκιόζης γιατρός!!!) Γι αυτό και η νοοτροπία που ανθεί είναι: Να τα κονομήσουμε χοντρά, δίχως να δουλέψουμε.
Γι αυτό και το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι σύστημα του Καραγκιόζη. Γι αυτό και η νοοτροπία που υπάρχει είναι να πάρουμε πτυχίο χωρίς να προσπαθήσουμε ή να το αγοράσουμε από πανεπιστήμια άλλων χωρών. (Ο Καραγκιόζης γιατρός!!!) Γι αυτό και η νοοτροπία που ανθεί είναι: Να τα κονομήσουμε χοντρά, δίχως να δουλέψουμε.
.
Λυπάμαι, που αναρίθμητες γενιές Ελλήνων έμαθαν από το θέατρο σκιών του Καραγκιόζη, ποιος θεωρείται «ξύπνιος» και ποιος «βλάκας».
Λυπάμαι, που αναρίθμητες γενιές Ελλήνων έμαθαν από το θέατρο σκιών του Καραγκιόζη, ποιος θεωρείται «ξύπνιος» και ποιος «βλάκας».
.
Χαίρομαι όμως, που ξεχρεωνόμαστε επιτέλους το Καραγκιόζη και πάει εκεί , όπου πραγματικά ανήκει.
Χαίρομαι όμως, που ξεχρεωνόμαστε επιτέλους το Καραγκιόζη και πάει εκεί , όπου πραγματικά ανήκει.
.
Εκτός και αν, για να γελάσουμε όσο δεν γελάσαμε ποτέ, εκτός και αν το ελληνικό υπουργείο πολιτισμού και εξωτερικών, προσβάλλει την απόφαση της UNESCO, για να διεκδικήσει τον Καραγκιόζη ως στοιχείο του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού….
Εκτός και αν, για να γελάσουμε όσο δεν γελάσαμε ποτέ, εκτός και αν το ελληνικό υπουργείο πολιτισμού και εξωτερικών, προσβάλλει την απόφαση της UNESCO, για να διεκδικήσει τον Καραγκιόζη ως στοιχείο του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού….
.
Μπορεί κάποιος να σχολιάσει πικρά: Μα δεκαετίες τώρα ξεγελάμε τους εαυτούς μας, τι θα γίνει αν τους ξεγελάσουμε κι άλλη μια;
Μπορεί κάποιος να σχολιάσει πικρά: Μα δεκαετίες τώρα ξεγελάμε τους εαυτούς μας, τι θα γίνει αν τους ξεγελάσουμε κι άλλη μια;
.
Απλά θα αποδείξουμε ότι σ’ αυτόν τον τόπο ΤΙΠΟΤΑ δεν αλλάζει.
Και ό,τι δεν ΑΛΛΑΖΕΙ δεν μπορεί και να ΕΛΠΙΖΕΙ…
Απλά θα αποδείξουμε ότι σ’ αυτόν τον τόπο ΤΙΠΟΤΑ δεν αλλάζει.
Και ό,τι δεν ΑΛΛΑΖΕΙ δεν μπορεί και να ΕΛΠΙΖΕΙ…
18 σχόλια:
Έτσι, όπως λές, οι κυβερνήτες μας, τη στιγμή να διεκδικήσουν ό, τι είναι δικό μας, έχουν δεμένα τα μάτια και σκέφτονται "να μην μας πάρουν οι άλλοι ό, τι είναι δικό μας", ακόμα και αν είναι ντροπή, ακόμη και αν είναι δυσφήμηση.
Kαραγκιόζης ή αμερικανικά κινούμενα σχέδια, τα παιδιά απορροφούν οτιδήποτε και γρήγορα. Όπως τα λες και πολύ καλά, στο τέλος θα γελάσουε, αλλά με δάκρυα στα μάτια μας γιατί, όπως ξέρεις, είμαι πάντα μαζί σας και όταν πονάτε πονάω και εγώ...
Φιλάκια.
Επιτελους μια αποψη διατυπωμενη με δυναμη και αποφασιστικοτητα!
Δεν ειναι Ελληνας ο Καραγκιοζης και δεν θελουμε να ειναι η εικονα μας αυτη!
Ευχαριστω
Αγαπητέ Φαίδωνα, καταθέτω τα σέβη μου και στην άποψη και στην καθαρότητα της σκέψης και της διατύπωσης και, επιτέλους, στην φωνή που υψώνεται χωρίς εθνικιστικές κορώνες αλλά με πλήρη συνείδηση του ρόλου τον οποίον καλείστε να επιτελέσετε ως πνευματικός άνθρωπος και δρων πολίτης.
Να είστε καλά… να είμαστε καλά και… ένα τραγούδι αφιερωμένο σε όλους μας… μου το έφερε στο νου το κείμενό σας.
http://www.youtube.com/watch?v=tUlkQ4QfNMY
@Veronica
Καλή μας φίλη με συγκινείς πάρα πολύ, που νιώθεις βαθιά με την καρδιά αλλά και το νου, τα προβλήματα που αναδεικνύουμε εδώ στο Καφενείο. Έίναι υπέροχο συναίσθημα για μένα-για μας τους Έλληνες, να πονάς όπως λες όταν πονάμε και μείς. Έτσι κι αλλιώς είσαι δική μας, είσαι ένας άνθρωπος από μας αλλά και μεις ανήκουμε σε σένα και σε όλους, όσους σκέπτονται και έχουν ανοιχτή την καρδιά τους.
Πολλά φιλιά
@e_digonis
Κι εγώ σ' ευχαριστώ φίλε μου. Είναι πολύ σπουδαίο, όταν κάποιος έχει την αίσθηση ότι είναι μόνος του στη μέση της θάλασσας, να διαπιστώνει ότι παραδίπλα βρίσκονται κι άλλοι...
@ Lost even
Σ' ευχαριστώ φίλε/η μου για την άποψή σου. Εδώ απλά γίνεται αυτό που θα πρέπει αυτονόητα να συμβαίνει:
Δηλαδή ο κάθε σκεπτόμενος άνθρωπος να καταθέτει τίμια και καθαρά την σκέψη του στη κρίση των άλλων και: Ή να συνδιαμορφώνει με τη σκέψη του τις απόψεις των άλλων ή να βελτιώνεται η σκέψη του από τις σκέψεις των άλλων ή να απορρίπτεται από όσους διαφωνούν. Πρέπει όμως η κάθε άποψη να τίθεται με τόλμη στο καμίνι της κρίσης των συμπολιτών μας.
Υπέροχη η αφιέρωση της "Ωδής στον Καραϊσκάκη" που έκανες, σαν αντίστοιξη στην πρότασή μου για τον "Αέρινο καβαλάρη" ως πιθανού ήρωα ενός ελληνικού θεάτρου σκιών.
Και πάλι ευχαριστώ
@
Φίλη Φαίδωνα... φίλη καινούρια αλλά...πιστή του Καφενείου και του Θεού που συχνάζει εδώ.
Χαίρομαι πολύ που βρέθηκα στην παρέα σας, στην παρέα του Καφενείου που δεν ξεχνά τα αυτονόητα και δεν τα εννοεί ως ζητούμενα όπως συνήθως συμβαίνει την σήμερον.
Θεωρώ πως είναι λανθασμένη η απόφαση της Unesco να πολιτογραφηθεί Τούρκος ο Καραγκιόζης αφού το θέατρο σκιών προϋπήρχε του Καραγκιόζη και δεν γεννήθηκε στην Τουρκία μα σε άλλες χώρες της Ανατολής (Ταϋλάνδη κλπ).
Οσον αφορά τον λαϊκό πολιτισμό υπάρχει μια άποψη (την οποία μάλλον ασπάζομαι) πως όταν κάτι (ένα τραγούδι/ένας χορός/μια φορεσιά/ένα παραμύθι) υιοθετηθεί και αφομοιωθεί από τον λαό για κάποια χρόνια, τότε μπορεί κάποιος να θεωρήσει πως συγκαταλέγεται στην λαϊκή κουλτούρα ενός λαού αφού έχει γίνει πλέον κτήμα του και έχει υιοθετηθεί (όπως έγινε με τον Καραγκιόζη).
Στην Κάρπαθο για παράδειγμα χορεύουν εδώ και πολλά χρόνια έναν χορό που ονομάζεται "τα Κεφαλλονίτικα" επειδή κάποτε τον χόρεψε σε ένα δημόσιο πανηγύρι ένας Κεφαλλονίτης και οι ντόπιου τον υιοθέτησαν ως χορό και τον πρόσθεσαν στο δικό τους χορευτικό ρεπερτόριο. Ετσι λοιπόν και ο Καραγκιόζης υιοθετήθηκε και αγκαλιάστηκε από τον λαό εδώ και πολλά χρόνια, επομένως μπορεί κάποιος να θεωρήσει πως κατατάσσεται στα έργα του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού. Στην ελλάδα οι πρώτες καταγραφές παράστασης καραγκιόζη αναφέρονται στο 1809 οπότε μιλάμε για ένα θάτρο σκιών το οποίο παιζόταν σε περίοδο Τουρκικής κατοχής. Ετσι δικαιολογείται το γεγονός πως ο Καραγκιόζης παρουσιάζεται ως παμπόνηρος. Οσον αφορά την εθνικότητα η θέση μου είναι πως κανένας πολιτισμός δεν προέκυψε από παρθενογένεση. Κάθε πολιτισμός επηρέασε και επηρεάστηκε είτε από γεωπολιτικούς παράγοντες είτε από τις επαφές/συναλλαγές που είχε με γειτονικού (ή μη) λαούς. Επομένως αν και ο Καραγκιόζης προήλθε από μια περιοχή της Τουρκίας, σιγά σιγά αφομοίωσε στοιχεία της ελληνικής παράδοσης και δημιούργησε τους δικούς του χαρακτήρες (μπάρμπα Γιώργος, Νιόνιος (ο επτανήσιος) κλπ. Ετσι η θεματολογία του αν και επηρεασμένη από την Ανατολή δεν παύει να πραγματεύεται θέματα του τόπου μας. Ο αντίστοιχος Καραγκιόζης της Τουρκίας πραγματεύεται άλλα θέματα που αφορούν δικούς τους τοπικούς προβληματισμούς.
Αυτή είναι και η ομορφιά αλλά και η δύναμη του λαϊκού πολιτισμού. Ο ίδιος ο λαός αφομοιώνει ή απορρίπτει εκέινα τα στοιχεία που του κάνουν ή που δεν του κάνουν. Η θεματολογία του Καραγκιόζη στην Ελλάδα επηρεάστηκε από την πραγματική ζωή (πείνα και συνύπραξη με τον ξένο κατακτητή). Πάντως ναι συμφωνώ πως είναι ψυχεδελικό από τη μια η λέξη Καραγκιόζης να αποτελεί βρισιά και από την άλλη μετά την απόφαση της Unesco κάποιοι να διαμαρτύρονται για την καταχώρηση του Καραγκιόζη ως Τούρκου.
@dyosmaraki
Καλή μου φίλη ανάφέρεσαι σε αυτονόητα πράγματα, όπως για τις πολιτισμικές αλληλεπιδράσεις των λαών, για τα οποία ουδείς διαφωνεί και αποφεύγεις να πάρεις θέση σε κείνα τα σημεία εξ αιτίας των οποίων γράφτηκε το κείμενο.
Έτσι έχω την αίσθηση ότι στο κείμενό μου δεν είδες αυτά που καταγράφω αλλά όσα νομίζεις ότι καταγράφω. Εγώ όσα είχα να πω για το θέμα τα λέω στο κείμενό μου. Δεν θα έχει καμία σημασία να τα επαναλάβω εδώ. Αν θέλεις ξαναδιάβασέ το προσεκτικά.
Αγαπητέ μου Φαίδωνα
Δεν σου κρύβω ότι ένας από τους πολίτες που του έγινε πλύση εγκεφάλου για να πιστέψω ότι ο Καραγκιόζης αποτελεί μέρος του λαϊκού πολιτισμού μας είμαι κι εγώ.
Όλα άλλαξαν στις 17 Μαΐου 2009 με μια ανάρτηση σου στο καφενείο με τίτλο ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣΑΝ ΣΤΟΝ ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗ, μια ανάρτηση η οποία έπαιξε καταλυτικό ρόλο για να αναθεωρήσω τα όσα πίστευα μέχρι τότε.
Η νέα σου ανάρτηση αποτελεί την επιβεβαίωση των όσων διατύπωσες πέρυσι στην ανάρτηση σου σχετικά με τον Καραγκιόζη.
Ήρθε φίλε Φαίδωνα η UNESCO να σε δικαιώσει γι αυτά που κανείς δεν τόλμησε να μας πει, γιατί θέλουν τους Έλληνες να σκύβουν στην εξουσία όπως ο καραγκιόζης και γι αυτό το λόγο χύθηκε τόσο μελάνι για να μας πείσουν ότι ο Καραγκιόζης αντικατοπτρίζει τον Έλληνα.
Θλίψη μου προκαλεί που οι πνευματικοί άνθρωποι της χώρας μας συμπλέουν με αυτή την άποψη, φαίνετε ότι και αυτοί έπεσαν θύμα της πλύσης εγκεφάλου.
Και οι δύο αναρτήσεις σου αποτελούν μια επιστημονική θα έλεγα διατριβή για τον Καραγκιόζη αφού παραθέτεις ιστορικά στοιχεία για την προέλευση του Καραγκιόζη.
Ειδικά θέλω να σταθώ στο κλείσιμο της πρώτης σου ανάρτησης για τον Καραγκιόζη , που λες : ‘’ Φαίνεται όμως πως η φαντασία και η αυτοεκτίμηση των Ελλήνων, σταμάτησε στο Καραγκιόζη…, αυτή η φράση αποτελεί μια γροθιά στο μαλακό υπογάστριο του καθενός μας.
Εμείς οι Έλληνες είμαστε ένας υπερήφανος λαός, είμαστε η χώρα εκείνη που ανέδειξε τους μεγάλους φιλοσόφους, ποιητές, είμαστε η χώρα εκείνη που στον Β παγκόσμιο πόλεμο πολέμησε εναντίον του φασισμού με μεγάλες επιτυχίες όπου ακόμα και ο Βρετανός πρωθυπουργός Winston Churchill είπε ότι ΟΙ ΗΡΩΕΣ ΠΟΛΕΜΟΥΝ ΣΑΝ ΕΛΛΗΝΕΣ, ενώ αυτοί που γέννησαν τον Καραγκιόζη είχαν συμμαχήσει με τους φασίστες.
Κλείνοντας θα ήθελα να σε ευχαριστήσω για τη νέα σου ανάρτηση και να επισημάνω στους φίλους θαμώνες του καφενείου μας ότι αποκτά κανείς μια ολοκληρωμένη άποψη γύρω από τον Καραγκιόζη διαβάζοντας και τις δύο αναρτήσεις.
@WIND OF CHANGE
Το ότι έζησες και δοκίμασες και τις δυο πλευρές του θέματος Καραγκιόζης, κάνει την άποψή σου για το θέμα , βαρύνουσα και πιο σημαντική από την ίδια την ανάρτηση. Σ' ευχαριστώ για τα όσα επισημαίνεις καθώς και για την άποψή σου που διατυπώθηκε βασισμένη και στα δύο κείμενα που αναρτήθηκαν. Είναι ξεχωριστή χαρά για μένα, που παρακολουθείς τόσο στενά τα κείμενα του "Καφενείου".
Τώρα Παναγιώτη που απελευθερώθηκαν οι Έλληνες και με διεθνή βούλα από το βάρος του μάστορα της μικροαπάτης και της κουτοπονηριάς, θα μπορούν να θεωρούν βρισιά το να λένε κάποιον καραγκιόζη, όπως έκαναν μέχρι σήμερα, χωρίς να είναι και υποχρεωμένοι να είναι και περήφανοι γι αυτόν, πέφτοντας σε μια αντίφαση που χρειάζεται ψυχιατρική ανάλυση.
Κύριε Φαίδωνα, ομολογώ πως δεν είχε τύχει να διαβάσω την προηγούμενη ανάρτησή σας με τίτλο "οι έλληνες σταμάτησαν στον καραγκιόζη" στην οποία αναφέρθηκε ο wind of change και τον ευχαριστώ για την αναφορά αφού το προηγούμενο κείμενό σας πράγματι με βοήθησε να αποκτήσω μια πιο ολοκληρωμένη άποψη για τις θέσεις σας περί Καραγκιόζη.
Να διευκρινίσω πως δεν αντιπαρατίθεμαι στα όσα γράφετε. Η μοναδική μου ένσταση είναι η πίστη που με διακατέχει - αν και κατανοώ τον συμβολικό παραλληλισμό με τον Καραγκιόζη- πως δεν φταίει η κάθε μορφή λαϊκής τέχνης (ούτε ο κάθε μπατήρης Καραγκιόζης) για τον ξεπεσμό της πνευματικής μας ζωής και την υπέρμετρη ευαισθητοποίηση των ιθυνόντων μας σε θέματα δευτερεύουσας σημασίας.
Σαν παιδάκι μεγάλωσα συμμετέχοντας στις περιπέτειες του Γιώργου Θαλάσση (με τη φαντασία μου αφού ήμουν φανατική αναγνώστρια του περιοδικού) αλλά διασκέδαζα και γελούσα και με τις περιπέτειες του Καραγκιόζη. Σας διαβεβαιώνω πως δεν ταύτισα ποτέ τον χαρακτήρα του Καραγκιόζη με τον χαρακτήρα του έλληνα πολίτη, ούτε είδα ποτέ τον Καραγκιόζη σαν ένα ιδεολόγημα. Ο Ταυτιζόμουν με τον Γιώργο Θαλάσση (και την Κατερίνα - αν θυμάμαι καλά το όνομά της-) ενώ με τα παθήματα του Καραγκιόζη ξεκαρδιζόμουν στα γέλια όπως θα έκανε ένα παιδάκι με τα κινούμενα σχέδια και τα Μίκυ Μάους.
Ο έρμος ο Καραγκιόζης παρά το γεγονός πως ήταν παμπόνηρος μπορεί να ήταν θρασύς αλλά δεν θυμάμαι να έκλεβε (εκτός και αν η μνήμη μου με απατά).
Συγχωρέστε με αν παίζω τον ρόλο του συνηγόρου για τον Καραγκιόζη, όμως συγκαταλέγομαι σε εκείνα τα παιδιά που μεγάλωσαν με αυτόν. Σαν παιδάκι (θάμουν δεν θάμουν 4 ετών) θυμάμαι στήναμε μπερντέ στις γειτονιές με τον κατά 5 χρόνια μεγαλύτερο αδελφό μου. Διοργανώναμε παράσταση Καραγκιόζη στη γειτονιά έναντι ενός μικρού αντιτίμου (με το οποίο έπειτα αγοράζαμε παγωτά). Μαζεύονταν όλα τα παιδιά της γειτονιάς αφού τότε δεν είχαν ανακαλυφτεί ακόμη τα game boy -τα ηλεκτρονικά παιχνίδια- και αυτή η διασκέδαση αποτελούσε μια από τις λιγοστές ψυχαγωγίες μας. Ισως αυτός να είναι ένας λόγος που αγάπησα τον Καραγκιόζη και να νοιώθω πως είναι άρρηκτα συνυφασμένος με την παιδικότητά μου δίχως ούτε για μία στιγμή να έχω σκεφτεί να του μοιάσω (μια και μιλάμε για πρότυπα). Ηταν απλά ο "διασκεδαστής" της παιδικής μου ηλικίας.
Δεν είναι πως ενοχλούμαι με την "εθνικοποίηση" του Καραγκιόζη. Είναι πως γενικά αντιπαρατίθεμαι στην έννοια "δικό μου", "δικό σου" στα θέματα που αφορούν τον πολιτισμό. Δεν με βρίσκει σύμφωνη η άποψη πως ό,τι έχει μη ελληνικές προσμίξεις τότε δεν είναι "δικό μας". Οπως ανέφερα και στο προηγούμενο σχόλιό μου θεωρώ πως ό,τι ενσωματώθηκε στην ελληνική καθημερινότητα είναι ΚΑΙ "δικό μας" και δεν υπάρχει νόημα να τον αρνούμαστε επειδή ίσως μας θυμίζει μια θλιβερή περίοδο της ιστορίας μας (τον Τουρκικό ζυγό και τη σχέση μας με τον ξένο κατακτητή).
Διευκρινίζω πως συμφωνώ απόλυτα με τα όσα γράφετε, είναι απλά αυτή η ευαισθησία και η ανάγκη που ένοιωσα να υπερασπιστώ τον Καραγκιόζη αφού ενηλικιώθηκα με τη συντροφιά του (το σφουγγάρι που αναφέρετε).
Συμφωνώ μαζί σας πως ο Νεοέλληνας έχει κάνει έμβλημα την "κονόμα" δίχως να κουράζεται, δεν νομίζω όμως πως συμφωνώ με την άποψη πως ο Καραγκιόζης "δίδαξε" ποιός είναι ο έξυπνος και ποιός ο βλάκας.
Ισως τους "δασκάλους" θα πρέπει να τους αναζητήσουμε στους πρώτους διδάξαντες αυτής της μορφής τα πρότυπα, τους πολιτικούς μας οι οποίοι στην "κονόμα" προσκυνούν την ατομική τους ευημερία (τη δική τους και της οικογένειάς τους) ενώ στις "ζημίες" υπενθυμίζουν πως ο νεοέλληνας θα πρέπει να ενεργοποιήσει τα πατριωτικά του συναισθήματα.....
Με πολλή εκτίμηση και σεβασμό που τρέφω προς το πρόσωπό σας και την γραφή σας και με το όραμα για πολλές αλλαγές και ένα καλύτερο αύριο στον ταλαίπωρο τόπο μας
@dyosmaraki
ΜΕΡΟΣ 1ο
Αγαπητή μου φίλη
Χαίρομαι που απλώνεσαι πιο συγκεκριμένα στο θέμα. Θα ήθελα να διευκρινήσω όμως από πλευράς μου μερικά μόνο σημεία που ίσως δεν έγιναν απολύτως κατανοητά, ίσως και με δική μου ευθύνη.
Γράφεις λοιπόν:
Α)""δεν φταίει η κάθε μορφή λαϊκής τέχνης (ούτε ο κάθε μπατήρης Καραγκιόζης) για τον ξεπεσμό της πνευματικής μας ζωής και την υπέρμετρη ευαισθητοποίηση των ιθυνόντων μας σε θέματα δευτερεύουσας σημασίας.""
Μαζί σου. Συμφωνώ. Στο κείμενό μου όμως κατέδειξα με σαφήνεια ποιοι φταίνε που στήριξαν ένα τέτοιο ήρωα του θεάτρου σκιών, που θεοποιούσε την τεμπελιά, την απάτη, την αρπαχτή, και με την δύσμορφη εικόνα του εκπροσωπούσε τον ελληνικό λαό, στα χρόνια της τουρκικής κατοχής, αλλά και σε όλη τη διάρκεια της νεώτερης ελληνικής ιστορίας, μέχρι τις μέρες μας, διασκεδάζοντας με λάθος μηνύματα τις γενιές των πιτσιρικάδων, Σα να μην είχε η Ελλάδα τους δικούς της ήρωες, σα να μην μπορούσε η φαντασία των καλλιτεχνικών της δημιουργών να επινοήσει καινούριους ήρωες, που θα ανταποκρίνονταν στις ανάγκες τις εποχής αλλά κυρίως στις "ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ" με χαρακτήρα διασκέδασης. Έπρεπε να έχει ως Έλληνα ήρωα το θέατρο σκιών, ένα δανεικό πρωταγωνιστή, κακάσχημο με ζωώδεις αντιδράσεις και χαρακτηριστικά, (Όσο ξύλο και να φάμε δεν πειράζει, φτάνει να κάνουμε την αρπαχτή μας) που να είναι ο Έλληνας του κάθε σεναρίου του θεάτρου σκιών;
Κατονομάζω λοιπόν ως υπευθύνους, πνευματικούς ταγούς, (αριστερόστροφα και επιτηδευμένα προοδευτικούς) το σχολείο, την οικογένεια. Όλοι αυτοί δεν θα έπρεπε να σκέπτονται;; Ή είναι αμοιβάδες;
Β) Καμία σχέση δεν έχουν τα όσα λέω με τις πρωτοβουλίες της παιδικής σου ηλικίας, τα παιχνίδια με τον μπερντέ και την συναισθηματική σου εμπλοκή με αυτά.
Και αν εσύ γλύτωσες από την επίδραση και τη νοοτροπία του Καραγκιόζη, υπάρχουν εκατομμύρια Έλληνες σήμερα που κουβαλούν αυτή τη νοοτροπία. Κοίταξε γύρω σου, πως λειτουργεί η κοινωνία, η πολιτική, η Εκκλησία, τα ΜΕΕ, οι συντεχνίες, η Δικαιοσύνη.
ΜΕΡΟΣ 2ο
Γράφεις ακόμα:
Γ)""Δεν με βρίσκει σύμφωνη η άποψη πως ό,τι έχει μη ελληνικές προσμίξεις τότε δεν είναι "δικό μας". Οπως ανέφερα και στο προηγούμενο σχόλιό μου θεωρώ πως ό,τι ενσωματώθηκε στην ελληνική καθημερινότητα είναι ΚΑΙ "δικό μας" και δεν υπάρχει νόημα να τον αρνούμαστε επειδή ίσως μας θυμίζει μια θλιβερή περίοδο της ιστορίας μας (τον Τουρκικό ζυγό και τη σχέση μας με τον ξένο κατακτητή).'''
Το θέατρο σκιών καλή μου φίλη είναι μια μαγική τέχνη, άσχετα ποιος την επινόησε. Ασφαλώς και μπορεί να είναι και δικιά μας. Τους ήρωες όμως ο κάθε λαός τους επιλέγει μόνος του στην τέχνη που υιοθέτησε ως δική του. Δεν παίρνει ξένους ήρωες να τους κάνει δικούς του. Γιατί τότε δεν πρόκειται για επίδραση που αφομοιώνουμε αλλά για ξεπατικωτούρα, που δείχνει την ανικανότητά μας να γεννήσουμε και μεις κάτι και να το ενθέσουμε σ' αυτό που εντάξαμε στη ζωή μας.
Και καλά. Ο Καραγκιόζης αφορούσε μια πολύ παλιά εποχή, που αφορούσε στην τουρκοκρατία. Έκτοτε η Ελλάδα δεν απελευθερώθηκε,΄δεν έκανε πολέμους για να πάρει κι άλλα εδάφη και να μεγαλώσει και να γίνει κράτος; Δεν ΄γέννησε μεγάλους ποιητές (2 Νόμπελ) και σπουδαίους καλλιτέχνες; Δεν μπήκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Πρέπει ακόμα να διαθέτουμε στα παιδιά μας΄ΑΚΟΜΑ ένα πρότυπο δύσμορφου Έλληνα φορτωμένου με όλα τα ελαττώματα, ανεξέλικτου και πρωτόγονου μέσω του Καραγκιόζη, για να μας θυμίζει τη σχέση μ,ας με την τουρκοκρατία; Είναι τόσο σημαντικό αυτό, για να επικαλύψει, την όποια εξέλιξη συντελέστηκε από την τουρκοκρατία μέχρι σήμερα;; Μήπως έτσι φτάνουμε στα όρια της πνευματικής καθήλωσης και της λαγνείας ενός μελανού παρελθόντος;
Τέλος, τον Καραγκιόζη τον αρνήθηκε ως Έλληνα ήρωα του θεάτρου σκιών η διεθνής κοινότητα δια της UNESCO και τον κατοχύρωσε ως μέρος της τουρκικής λαϊκής κληρονομιάς. Είμαι απόλυτα σύμφωνος με αυτό και αισθάνομαι δικαιωμένος για τις απόψεις μου. Τώρα αν οι Έλληνες θέλουν να συνεχίσουν να θεωρούν ""δικό τους"" τον Καραγκιόζη και το πρότυπό του, είναι δικαίωμά τους. Τον δικό μου όμως ελληνικό λαϊκό πολιτισμό με την ομορφιά του και τη φαντασία του, δεν τον εκπροσωπεί κανένας Καραγ΄κιόζης.
Δ)Σ' ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια και συμμερίζομαι το όραμά σου απόλυτα για ΄πολλές αλλαγές και ένα καλύτερο αύριο για τον τόπο μας, φτάνει όμως να μαθαίνουμε από τα λάθη μας και τις λαθεμένες επιλογές μας. Γιατί πρόβλημα δεν είναι να διαπιστώνουμε ότι σε κάποια πράγματα πήραμε λάθος δρόμο, πρόβλημα είναι να παραμένουμε τυφλοί, καθηλωμένοι και δέσμιοι των μικροσυναισθημάτων μας.
Υ.Γ.
Σε παρακαλώ να μου απευθύνεσαι στον ενικό. Είναι πιο εύκολο.
ολα σωστα βαλμενα στην αποψη σου Φαιδωνα. Σωστα και μελετημενα, αιωρουμενα πανω απο τις συναισθηματικες εξαρτησεις της παιδικης μας μνημης. Κοινως μιλησες με αντικειμενικη αληθεια!Η Ενσταση μου ειναι οτι η Αντικειμενικη αληθεια εχει δυο οψεις! Σκεφτομαι...
Οι λαοι μεταφερονται απο συνορα σε συνορα...οι ανθρωποι αγαπιουνται, βιαζονται, εκλιπαρουν και προσεταιριζονται...οι ανθρωποι αλλαζουν , απορροφουν και διαιωνιζουν! Αν τα βαλει κανεις ολα αυτα σε ενα πακετο, αυτο της Ιστοριας, τοτε θα βγαλει την αλλη οψη της αντικειμενικης αληθειας. Ο Καραγκιοζης ανηκει σε μια μεγαλη Σελιδα της. Οδυνηρη σελιδα, σελιδα διαφυγης κι εξαρτησης....γιατι απλά Ο ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗς ΕΙΝΑΙ ΤΟΥΡΚΟΣ ΚΙ ΕΛΛΗΝΑΣ ΜΑΖΙ.Ειναι η Ελληνοτουρκικη συναντηση φιλιας δυο λαων που ειναι πεπρωμενο τους να ζουν ενα γαμο γκρινιας κι αλληλοσπαραγμού. Ουτε Ελληνας μονο, ουτε Τουρκος...και μυριζει ναφθαλινη οποτε βγαινει στη σκηνη γιατι δεν μπορει να κολλησει πουθενα στην σημερινη πραγματικοτητα....Η ελληνοτουρκικη ''φιλια'' ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΙΑ γιατι οι γειτονιες μας εβαλαν συρματοπλεγματα διαρκειας και δεν μοιραζουν ουτε πια συνταγες μαγειρικης, ουτε τραγουδια!
Καλημέρα.
Αγαπητέ Φαίδωνα, θα διαφωνήσω μαζί σας.
Ο Καραγκιόζης είναι στοιχείο του Ελληνικού πολιτισμού και μάλιστα από τα αξιολογότερα (κατά την γνώμη μου).
Όντως είναι ξεπατικωτούρα αλλά Ελληνοποιήθηκε, γιατί μπήκε στην καρδιά των Ελλήνων και ότι βρίσκετε μέσα μας είναι δικό μας, είτε καλό είναι αυτό είτε κακό.
Όντως είναι κακάσχημος, απατεωνάκος και καρπαζοεισπράκτορας, αλλά μέσα από αυτόν ο απλός Έλληνας αυτοσαρκάζεται, πράγμα που είναι και μεγάλο και σπάνιο.
Προτιμώ να τον βλέπω σαν γελοιογράφηση μέρους της νοοτροπίας μας και έτσι σαν συνέχεια μιας σατιρικής παράδοσης που χάνεται πίσω στον χρόνο.
Άλλωστε ο Καραγκιόζης δεν είναι μόνος του, υπάρχει μαζί του και ο Μπάρμπα Γιώργος, ο Νιόνιος, ο Ψευτόμαγκας ο Σταύρακας και οι άλλοι, όπου όλοι μαζί θέλουν να σκιαγραφήσουν το ‘όλο’ του Έλληνα.
Και το ‘όλο’ αυτής της σκιαγράφησης δεν είναι αρνητικό, ούτε κακό πρότυπο για τα παιδιά μας, που ο Θεός να τα φιλάει από τις Αμερικανιές.
Η συμπεριφορά του Έλληνα, δυστυχώς, μοιάζει σε πολλά με αυτήν του Καραγκιόζη, αλλά όχι γιατί αντιγραφούμε τον Καραγκιόζη σαν πρότυπο. Ο Καραγκιόζης αντιγράφει τον Έλληνα και δεν είναι καθόλου κακό να γελάμε με τον εαυτό μας.
Και νομίζω, πως το αυτοσαρκαζόμαστε, είναι και ένας τρόπος για ν’ αλλάξουμε.
Μέσα από την καρδιά μου, να είστε πάντα καλά και χαρούμενος.
Στάθης.
@ κόκκινη κορδέλα
Αυτή ακριβώς ήταν και η πρόθεσή μου γράφοντας το κείμενο για τον Καραγκιόζη δηλαδή αυτό που λες και παραθέτω αμέσως τώρα:
"Σωστά και μελετημένα, αιωρουμενα πανω απο τις συναισθηματικες εξαρτησεις της παιδικης μας μνημης. Κοινως μιλησες με αντικειμενικη αληθεια!"
Αυτό και μόνο ήταν στη σκέψη μου. Άλλωστε όσοι διαφωνούν με το κείμενο αυτό, διαφωνούν μόνο και μόνο από συναισθηματική εμπλοκή με τον Καραγκιόζη και τους συνειρμούς της παιδικής ηλικίας. Άλλο όμως η ψύχραιμη σκέψη που στραγγίζει τα πράγματα και άλλο το συναίσθημα που χαϊδεύεται στους συνειρμούς μιας μνήμης.
Το δεύτερο μέρος του σχολίου σου όπου παραθέτεις και την άλλη όψη της αντικειμενικής αλήθειας, είναι και στοχευμένο και ενδιαφέρον και μέσα στα πλαίσια μιας βαθιάς ανθρώπινης θέασης. Όμως: Εντάξει η επικράτηση του Καραγκιόζη χρονικά κοντά στα χρόνια της Τουρκοκρατίας.Μετά; Τι έγινε; Δεν είχαμε δικούς μας ήρωες να εμπλουτίσουμε το θέατρο σκιών;; Δεν είχαμε ιστορία;; Πολιτισμό;; Έμεινε ο πολιτισμός μας στο θέατρο σκιών κολλημένος στα κατάλοιπα της Τουρκοκρατίας;; Τόσο αδύναμος ήταν ο πολιτισμός μας; Μέχρι και το: "Τα πάντα ρει" καταργήθηκε στη περίπτωση του πρωταγωνιστή του θεάτρου σκιών, που παρέμεινε μπετόν -αρμέ και κυκλοφορεί ακόμα σε βίντεο στο f/b αλλά και σε παραστάσεις στα σχολεία. Ανανέωση λοιπόν, γιατί κάποτε πρέπει να βρούμε και τον εαυτό μας, την ψυχή μας και όχι να την έχουμε βαλτωμένη και καθηλωμένη σε ασήμαντα ξεπατικωμένα πρότυπα, για να μη πω κάτι άλλο, και να προσφέρονται στα παιδιά.
Όσο για την ελληνοτουρκική φιλία είναι ένας μύθος τελικά, που δεν μπορεί να επιζήσει, όσο δεν αποφασίζουν οι πολιτικές εξουσίες που επηρεάζουν τους λαούς, να απλώσουν το χέρι της αληθινής φιλίας και συνεργασίας. Δεν μπορεί να επιζήσει όσο οι χώρες αλληλουποβλέπονται εχθρικά, φορώντας τη λεοντή της φιλίας. Προσωπικά εμένα θα μου αρκούσε η συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Και αυτό, επειδή ως γείτονες είμαστε "καταδικασμένοι" να συνυπάρξουμε. Αν υπάρξει η συνεργασία, μπορεί να φέρει και τη φιλία. Πάντως οι φιλίες, δεν επιβάλλονται αλλά επιλέγονται.
@ Stathis Papastamoulos
Αγαπητέ φίλε κ. Ππασταμούλε
Οι απόψεις που παρατίθενται, όταν υπάρχουν, έχουν σαν στόχο όχι να επιβληθούν, αλλά να ενεργοποιήσουν άλλες απόψεις μέσα από ένα διάλογο από όπου μπορεί να γεννηθούν καλύτερες απόψεις για το καλό όλων μας. Η διαφωνία είναι μια καλή αρχή, όταν οδηγεί κάπου, σε μια συνέχεια και όχι στην καθήλωση και στην οχύρωση πίσω από το ήδη υπάρχον γιατί ΟΛΟΙ μας και ΟΛΑ κρίνονται και επαναξιολογούνται. Φυσικά, οι απαντήσεις μου σε όλες τις θέσεις σας υπάρχουν στο κείμενό μου και στα σχόλιά μου με μία άλλη διαφωνήσασα (dyosmaraki) όπου γίνεται μια γόνιμη αντιπαράθεση απόψεων. Και θεωρώ περιττό να επαναλαμβάνομαι. Παρ' όλα αυτά, θα αναφέρω με άλλο ίσως πιο χειροπιαστό τρόπο ακόμα μερικά πράγματα:
Κατ' αρχήν θεωρώ, δικαιολογημένη την υιοθέτηση του Καραγκιόζη σε μια χρονική ιστορικά περίοδο , επικαλυμμένη με την τουρκική επικυριαρχία και κουλτούρα. Όταν ο λαός μας ήταν εξαθλιωμένος, απαίδευτος, με μόνη του έγνοια, την επίβίωση και την ελευθερία του. Στα χρόνια εκείνα μπορώ να πω, ότι ο Καραγκιόζης ήταν και πολυτέλεια για το λαό μας. Άντε και για μερικά χρόνια μετά δικαιολογημένα να συνέχιζε ο Καραγκιόζης με την κεκτημένη ταχύτητα που άρχισε. Αλλά αυτό που έχω δει, στην ιστορία, είναι ότι οι λαοί επιλέγουν και προβάλλουν τους ήρωες που τους εκπροσωπούν. Προβάλλουν τη ψυχή τους και το χαρακτήρα τους με όλα θετικά και τα αρνητικά. Εμείς γιατί δεν ανανεώσαμε τον πρωταγωνιστή του θέατρου σκιών στην ιστορική μας πορεία;;; Ο ήρωας της επανάστασης ο αθυρόστομος και θυμόσοφος Γεώργιος Καραϊσκάκης, ο γιός της καλογριάς, δεν μας έκανε για πρωταγωνιστής του θεάτρου σκιών;;;
Ο Γιώργος Θαλάσσης-το παιδί φάντασμα, βγαλμένο από τη επική γενιά των Ελλήνων του 1940, μαζί με τον διαρκώς αχόρταγο Σπίθα, την Κατερίνα και το Ζουζούνι, δεν μας έκαναν;; Η ζωή προχωρά και ότι μένει ακίνητο πεθαίνεικ. Παπασταμούλο. Ο Καραγκιόζης έχει ήδη μπεί στο μουσείο της ιστορίας, όπως θα είχαν μπεί και ο Καραϊσκάκης και το Παιδί Φάντασμα, αν τους είχαμε χρσιμοποιήσει.
Λέω κατηγορηματικά ΟΧΙ στην αμερικανιά που υπαινίσσεσθε. Λέω κατηγορηματικά ΟΧΙ στην τουρκινιά που δεν υπαινίσσεσθε. Λέω κατηγορηματικά ΝΑΙ στις γόνιμες αλληλεπιδράσεις των όποιων λαών μεταξύ τους που αφομοιώνονται δημιουργικά στους πολιτισμούς τους.
Ένα παράδειγμα είναι των αρχαίων Ελλήνων, που δέχθηκαν ισχυρές επιδράσεις από τον Μινωικό, Φοινικικό και Αιγυπτιακό πολιτισμό. Πήραν αυτές τις επιδράσεις τις ενσωμάτωσαν στο πολιτισμό τους, αλλά το ψωμί που ζύμωσαν ήταν τελικά δικό τους. Αυτό εννοώ δημιουργική αφομοίωση των επιδράσεων. Το ίδιο συνέβη και στις ευρωπαϊκές χώρες που ενσωμάτωσαν τις επιδράσεις και τις αξίες του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού στο δικό τους και μεις μείναμε στον Καραγκιόζη, κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Για τον αυτοσαρκασμό: Ο αυτοσαρκασμός κ. Παπασταμούλο είναι αποτέλεσμα καλλιέργειας και γνώσης. Αυτό που συμβαίνει στον Καραγκιόζη είναι αυτό που λέμε πλάκα, και αντανακλά και στην κοινωνία καθώς και στο πολιτικό μας σύστημα. Είμαστε δηλαδή της πλάκας...
Υ.Γ.
Και να σας πω και την προσωπική μου αίσθηση από την επαφή μου με τον Καραγκιόζη: Παρακολούθησα κι εγώ ως παιδί, αλλά και ως ενήλικας πολλές παραστάσεις του Καραγκιόζη. Πάντα μου ήταν ξένος. Ποτέ δεν αισθάνθηκα, ότι εκφράζει, ούτε τις θετικές, ούτε τις αρνητικές μου πλευρές.
Να είστε καλά αγαπητέ μου φίλε και σας ευχαριστώ για την φιλική ευκαιρία της ανταλλαγής των απόψεών μας.
Δημοσίευση σχολίου