Σάββατο, Ιουνίου 20, 2009

ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ - ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ


Φαίδωνα Θεοφίλου - Μικροκείμενο

Η αυτοκτονία μάς προκαλεί δέος και φόβο όταν και μόνο ακούμε γι αυτήν.
Όπως κάθε πράγμα που φοβόμαστε, όταν το προσεγγίζουμε, ο φόβος υποχωρεί και τότε μπορούμε ίσως να κατανοήσουμε πιο ψύχραιμα τη πράξη.
Τι είναι τελικά η αυτοκτονία; Είναι η κορυφαία πράξη οργής του ανθρώπου;
Είναι ακραία πράξη απελπισίας; Είναι πράξη ακραίας ηδονής; Είναι αποτέλεσμα αδυναμίας και α-προσαρμοστικότητας; Είναι το τέλος μια υπερήφανης μοναχικότητας; Είναι μια συναίσθηση ότι η αυτοκτονία είναι η μεγαλύτερη και πιο σημαντική πράξη στη ζωή εκείνου που φεύγει; Όλα αυτά μπορεί να είναι, ίσως και άλλα και άλλα που δεν αναφέραμε, ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του καθενός και τις συνθήκες κάτω απ’ τις οποίες συμβαίνει η αυτοκτονία.
Ένα είναι βέβαιο: Ότι η αυτοκτονία, αποδεικνύει πως το ένστικτο επιβίωσης δεν είναι κανόνας.
.
Όσοι εγκατέλειψαν πρόωρα τον κόσμο δεν είναι βέβαια σε θέση να μας πουν την εμπειρία τους.
Εγώ είχα την ευκαιρία κάποτε να μιλήσω με κάποιον που έκανε τρεις απόπειρες αυτοκτονίες και τον πρόλαβαν σε όλες!! Όταν τον ρώτησα αν ήθελε να μου μιλήσει γι αυτές, δέχτηκε ευχαρίστως και χάρηκε που κάποιος ενδιαφερόταν να μάθει γι αυτόν και τις εμπειρίες του. Μου είπε λοιπόν:
«Την πρώτη φορά, περιμένοντας να ταξιδέψω στο άγνωστο, είχα πλήρη συναίσθηση του τι έκανα. Είχα μια εσωτερική ερωτική διέγερση (όχι σωματική) για το επικείμενο πλησίασμα με το άγνωστο. Σα να ήταν το άγνωστο μια ερωμένη που περίμενε να αγγίξει την έξαψη της ψυχής μου.»
Και ποιος ήταν ο λόγος της απόπειρας; Τον ρώτησα.
«Δεν είχα κανένα κίνητρο στη ζωή. Κανένα ενδιαφέρον. Υπήρξα συχνότατα και αποδέκτης βίαιης συμπεριφοράς των δικών μου που έβαζαν τη ζωή μου στο μικροσκόπιο αλλά και άλλων από το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον που είχαν βίαιη συμπεριφορά για να επιβεβαιώνουν τον εαυτό τους. Εγώ δεν είμαι βίαιος και δεν μπορούσα να σηκώσω τη βιαιότητα των άλλων. Σκέφτηκα να κάνω αυτό που κανένας τους δεν θα τολμούσε, ενώ ταυτόχρονα χαιρόμουν που είχα αυτή τη διαφυγή και το κράταγα για καιρό σαν υπέροχο μυστικό». Ο επικείμενος θάνατός μου δηλαδή ήταν για μένα ξεχωριστή χαρά.
Η δεύτερη απόπειρα;
«Η δεύτερη έγινε γιατί απλά μου άρεσε να φύγω. Ήθελα να ρισκάρω να συναντήσω το τίποτα ή το άπαν. Μα αφού όλοι θα φύγουμε κάποια στιγμή, του είπα. Γιατί πρόωρα; «Είναι άλλη η γλύκα να αποφασίζεις εσύ να φύγεις. Να γίνεις εσύ ο θάνατος για τον εαυτό σου και να φύγεις καβαλάρης στην ελευθερία του τίποτα ή του παντός». Και η Τρίτη απόπειρα; Στην τρίτη απόπειρα, που είχα ήδη αποκτήσει το σεβασμό και τον φόβο όσων, πριν, ασκούσαν βία επάνω μου, ήθελα να φύγω επειδή δεν τα κατάφερα τις δύο προηγούμενες. Είχα όμως κι ένα συναίσθημα αηδίας για τους ανθρώπους που με περιέβαλαν και δεν καταδεχόμουν την αναγκαστική συμβίωση μαζί τους»
.
Αυτή είναι μια μόνο από τα εκατομμύρια περιπτώσεων. Είναι όμως αυτή για την οποία είχα την προσωπική εμπειρία της επικοινωνίας με τον τρις αποπειραθέντα και έχει για τούτο την αξία της γνησιότητας. Όπως ποικίλουν οι περιπτώσεις αυτοκτονίας έτσι ποικίλουν και οι τρόποι που οι άνθρωποι στέκονται απέναντι στο θάνατο: Κάποιοι, μέσα στην ευφορία της νεότητάς τους ή στον ανάλαφρο τρόπο ζωής τους, έχουν την αίσθηση πως ο θάνατος είναι για τους άλλους. Συνεπώς, δεν φοβούνται κάτι που δεν τους αφορά…Άλλοι, σκέπτονται έχω ακόμα καιρό, δεν με απασχολεί τώρα. Μερικοί , αισθάνονται το φόβο στιγμιαία να τους διαπερνά, όταν πεθάνει ο διπλανός τους και τους θυμίσει τη σειρά τους, άγνωστη μεν υπαρκτή δε. Θέλουν τότε να ξεχάσουν το συμβάν, το γρηγορότερο δυνατόν. Κάποιοι, τρέμουν στην ιδέα του θανάτου. Τέλος, υπάρχουν κι εκείνοι που πεθαίνουν κάθε μέρα. Που έχουν παραιτηθεί. Που η ζωή τους εκφράζεται μόνο μέσα από τις στοιχειώδεις βιολογικές λειτουργίες….
.
Κλείνοντας αυτό το σημείωμα, καταθέτω το σεβασμό και την αποδοχή μου, τη συμπάθεια και την αγάπη μου, σε όσους πήραν τη μοιραία απόφαση. Όχι μόνο στους αγαπημένους Κώστα Καρυωτάκη και Σύλβια Πλαθ αλλά κυρίως στους άσημους και άγνωστους, που εκτός από τους συγγενείς και φίλους τους, κανείς άλλος δεν έμαθε γι αυτούς….



23 σχόλια:

Ελένη Λιντζαροπούλου είπε...

Η συμφιλίωση με το θάνατο ως κοινή μοίρα των ανθρώπων, δεν είναι ούτε το πιο εύκολο ούτε το πιο απλό… Είναι όμως στάδιο ωριμότητας που πρέπει να διαβεί ο άνθρωπος στο δρόμο για την τελείωσή του.

Συμφιλίωση με τον προσωπικό μας θάνατο και, κυρίως, μνήμη θανάτου…
Συναίσθηση της προσωρινότητάς μας όχι απλά ως αίσθηση ματαιότητας αλλά ως διαρκές πένθος για τη φθορά και τον πόνο… αίσθηση πικρής θλίψης για κείνους που δεν κατανοούν τον εαυτό τους ως ελάχιστο κόκκο άμμου και συνάμα ως μέγιστο μυστήριο και θαύμα.

Αποδέχτηκα με αγάπη την επιλογή εξόδου από τη ζωή αγαπημένου μου προσώπου-ναι, το έχω ζήσει-όμως ήταν μπροστά από μένα στη «σειρά» και έμοιαζε φυσιολογική μια τέτοια πορεία, αφού, δεν περιείχε εγωισμό, αλλά μόνο την ελάχιστη ανάγκη διατήρησης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Όμως… όμως… δεν θα κατανοήσω ποτέ τους ανθρώπους που φεύγουν στην ακμή τους, που δεν τους κρατά στη ζωή ο έρωτας…

Θα θυμώνω και θα οργίζομαι πάντα με τον Καρυωτάκη… πάντα.
Έμεινε στην ιστορία ως αυτόχειρας και όχι ως ερωτευμένος…

Μπορεί να αποδέχομαι τον προσωπικό μου θάνατο… μακάρι κι ας συμβεί τώρα.
Όμως πώς να αποδεχτώ τον θάνατο των άλλων; Πώς; Πείτε μου εσείς;

Ο έρωτας και η αγάπη περιέχουν την ιδιοτέλεια της σπαραχτική ανάγκης… Σπαράζουμε ακόμη και στην ιδέα της απώλειας των αγαπημένων…
Πώς να δεχτώ λοιπόν ότι θα επιλέξουν την έξοδο τους από τη ζωή οι άνθρωποι που έχω ανάγκη να βλέπω, να αγγίζω και να αισθάνομαι, οι άνθρωποι στους οποίους έχω ανάγκη να αποθέσω την αγάπη μου;

Πείτε μου, πώς να δεχτώ τον έρωτα ανίσχυρο εμπρός στο θάνατο;

Πού είναι η «κραταιά ως θάνατος αγάπη»;

Διότι εδώ μας μιλάτε για έναν άνθρωπο που δεν αγαπιέται…

Αυτοί που αγαπιούνται όμως; Πώς να τους καταλάβω;
Μακριά από μένα αυτή η πληγή. Μακριά.


ΥΓ… Συγχωρήστε με Φαίδωνα που δεν μπορώ να τοποθετηθώ ψύχραιμα απέναντι στο θαυμάσιο κείμενό σας. Βλέπετε τα πράγματα από τη σκοπιά του αυτόχειρα και τα προσεγγίζετε σφαιρικά, διεισδυτικά και νηφάλια με έναν λόγο που περιέχει εξαιρετική γοητεία και ποίηση…
Όμως εγώ πάντα στο ζήτημα της αυτοκτονίας θα βλέπω τα πράγματα από τη σκοπιά του άλλου. Ίσως κάποια στιγμή να μπορέσω να αποστασιοποιηθώ και να τα δω αλλιώς…

Αθηνά είπε...

....Είναι γιατί από πολύ νωρίς οι άνθρωποι κάνουν όνειρα, είναι γιατί από τη γέννησή τους ζητάνε αγαπη, αγάπη άνευ όρων, είναι γιατί κοιταζόμαστε στον καθρέφτη και βλέπουμε τις επιθυμίες της ψυχής μας..Είναι γιατί υπάρχει μέσα μας ένας παράξενος σπόρος θεϊκότητας και σε μερικούς δημιουργούς η ανομολόγητη επιθυμία αναταγωνισμού με τον ίδιο το θεό..Είναι γιατί θέλουμε να μας θαυμάζουν όχι μόνο γι' αυτό που είμαστε αλλά κυρίως γι' αυτό που επιθυμούμε τις σιωπηλές νύχτες να είμαστε..Είναι γιατί όλοι μας στεκόμαστε σε κάποια ανοιχτά παράθυρα και περιμένουμε, παράθυρα ψηλά κι όταν αντιληφτούμε τη διάψευση, τη μοναξιά, την απόρριψη, μας δίνουν τη δυνατότητα του τελικού άλματος.¨ολοι λίγο πολύ φλερτάρουμε με τον μαύρο καβαλάρη που περνά και ξαναπερνά μπροστά από τα παράθυρα του καθενός μας.
Και η διάψευση, η απόρριψη, η μοναξιά, πολύ συχνά στέκουν πίσω από την πλάτη μας, χέρια δυνατά που πρόθυμα δίνουν τη σπρωξιά έτσι και τους παραδοθείς.
Αχ να γινόταν να φτάσουμε στην αγιότητα της γνήσιας αποδοχής της ανθρώπινης ύπαρξής μας..Έτσι είμαι μικρός, ασήμαντος, σπουδαίος, ωραίος, άσχημος και τόσα άλλα...Αλλά ας κλείσουμε αυτά τα παράθυρα κι ας πορευτούμε ανάμεσα στους ανθρώπους.Όχι πως δεν θα ονειρευόμαστε,όχι πως δε θα έχουμε μέσα μας την επιθυμία του παράξενου, του δυνατού, αλλά ας περπατήσουμε έτσι σαν πείραμα δίνοντας... δίνοντας όλο και περισσότερα στους άλλους, ίσως στο τέλος αυτό να είναι πιο ενδιαφέρον από το άλμα.
Έτσι κι αλλιώς ο θάνατος μας περιμένει ας του παραχωρήσουμε όσο μπορούμε λιγότερα, ας εξαντλήσουμε τις δυνατότητες των νεαρών σωμάτων,ας εξαντλήσουμε τις ορμές των ψυχών μας. Είναι αυτό μια ευχή. Όχι πως δεν καταλαβαίνω τους βιαστικούς.. Τους καταλαβαίνω και τους αγαπώ και δεν έχει τελικά σημασία η αιτία,,για όλους αυτούς το άλμα έχει τον ίδιο πόνο..Αλλά πολλές φορές ο πόνος των ανθρώπων που αφήνουν πίσω τους είναι αβάσταχτος και άδικος..Γι αυτό ..είμαστε εδώ..Σε πορεία δύσκολη που χρειαζόμαστε όλους τους συνοδοιπόρους.

ΦΑΙΔΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟΥ είπε...

@Big Mama
Πολύ σοφά τα όσα λές Mama για τη συμφιλίωση του ανθρώπου με το θάνατο, που σίγουρα του εξασφαλίζει μια πιο αρμονική ζωή και καλύτερη συνύπαρξη με τους συνανθρώπους του. Όμως, η αυτοκτονία Mama δεν μπορεί να ζυγισθεί με τη λογική της καθημερινότητας. Πρόκειται για σπάσιμο κάποιων ορίων. Των ορίων του ενστίκτου επιβίωσης.
Δεν επιτρέπεται να κριθεί καν. Για όποιον πήρε τη μοιραία απόφαση, δεν έχουμε άλλη επιλογή παρά να τη σεβαστούμε. Και εγώ θα ήθελα ο Καρυωτάκης να μείνει ως ερωτευμένος στην ιστορία και όχι ως αυτοκτονήσας. Φαντάζομαι μάλιστα αυτή τη σπουδαία γυναίκα , τη Μαρία Πολυδούρη, που είχε απύθμενα αποθέματα αγάπης για τον Καρυωτάκη, να μην έχει πια, μετά την αυτοκτονία τον αποδέκτη για να του αποθέσει την αγάπη της. Να μη μπορεί πια να ξοδέψει τα αισθήματά της σ' αυτόν και γι αυτόν που ερωτεύτηκε. Υποθέτω πως η αγάπη που μένει μετέωρη, που δεν μπορεί πια να δοθεί σ' αυτόν για τον οποίο γεννήθηκε, μετατρέπεται σε αβάσταχτη οδύνη. Όμως εμείς που συζητάμε εδώ και δεν είχαμε την εμπειρία του αυτόχειρα, νομίζω δεν μπορούμε να καταλήγουμε σε συμπεράσματα με το σκεπτικό του νηφάλιου. Ο Καρυωτάκης, αντί λοιπόν να ταξιδέψει με τον έρωτα, ταξίδεψε με το θάνατο κι έγινε πρόσωπο τραγικό. Του αξίζει η ζεστή μας Σιωπή και η αποδοχή του τετελεσμένου.

ΦΑΙΔΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟΥ είπε...

@Αθηνά
Θα έλεγε κανείς Αθηνά, πως με τη σκέψη σου ακολουθείς και περιγράφεις τον βηματισμό των "βιαστικών", όπως τους χαρακτηρίζεις, περιβάλλοντάς τους με τρυφερότητα και συμπάθεια.
Νομίζω την αξίζουν, για όποιον λόγο πήραν ή θα πάρουν αυτήν την απόφαση. Οι λόγοι ασφαλώς είναι πολλοί, όσες και οι διαφορετικότητες των άνθρώπων. Δεν ήταν δυνατόν βέβαια εδώ να γράψουμε ένα μακροσκελές κείμενο καλύπτοντας όλες τις περιπτώσεις ή τις περισσότερες από αυτές. Γράψαμε την περίπτωση ενός μόνον αποπειραθέντος, πριγράφοντας τα συναισθήματά του κατά τη διάρκεια της αυτοχειρίας και τους λόγους που το επιχείρησε, έτσι ώστε να προσεγγίσουμε αφ' ενός το θέμα και να δώσουμε το ερέθισμα και το λόγο σε σας τους σχολιαστές που με τόσο πλούτο ιδεών και προσωπικών απόψεων, διευρύνετε αυτήν την προσέγγιση.

ΦΑΙΔΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟΥ είπε...

@Βig Mama - Συμπλήρωμα σχολίου

Δύο πράγματα ακόμη Mama:
Μέσα από την ιστορία, τη λογοτεχνία αλλά και περιπτώσεις που αναφέρει η ψυχολογία, συχνά ο έρωτας΄, υπήρξε ένας παράγων που ενίσχυσε την απόφαση των αυτόχειρων και όχι πάντα επειδή ο έρωτας ήταν χωρίς ανταπόκριση.

Επιστρέφω στον Καρυωτάκη τώρα για να αναφερθώ για άλλη μια φορά στην ακραία ιδιαιτερότητα των "αποφασισμένων" που δεν είναι εύκολο να παρακολουθήσουμε.
Όντας ο ίδιος αποφασισμένος να πετάξει τη ζωή του στα μούτρα τού κοινωνικού περιβάλλοντος της εποχής του και φλερτάροντας διαρκώς με το θάνατο είτε το ομολογεί είτε όχι, σαρκάζει πολύ σκληρά στο ποίημά του "Ιδανικοί αυτόχειρες" εκείνους που:

"Πως θ' αναβάλλουν
βέβαιοι κατά βάθος"".

Ελένη Λιντζαροπούλου είπε...

@
Φαίδωνα, πολύ ζεστά αυτά που λέτε. Χαϊδεύουν τη μνήμη των νεκρών και τους αποδίδουν τον πρέποντα σεβασμό. Όλοι τον αξίζουν.
Όμως… όμως…

Μπροστά στο τετελεσμένο του θανάτου-στην περίπτωση της αυτοκτονίας-δεν μπορώ να σταθώ με αποδοχή… μόνο με θυμό, με οργή, με οδύνη... πολλά είναι τα στάδια μέσα από τα οποία βιώνεται το πένθος… είναι στη φύση μου η στάση αυτή, αλλά είναι και θέση... είμαι από την πλευρά αυτών που μένουν.

Θα καταλάβω ίσως, θα αγαπήσω τον θάνατο των ανθρώπων που αυτοκτονούν, αλλά δεν θα τον αγιοποιήσω… με τίποτα. Άγιος είναι ο Έρωτας… όχι ο Θάνατος. Ο Θάνατος έρχεται όποτε θέλει εκείνος… είναι εξουσία και εχθρός.

Ελεούνται οι άνθρωποι με Έρωτα, με Αγάπη, με Ζωή, με Δημιουργικότητα… κι εκείνοι πάνε και καταθέτουν όλους τους καρπούς τους, όλες τις δυνάμεις τους στα πόδια του θανάτου.
Ξοδεύονται στο Θάνατο… πώς να αγαπώ και παράλληλα να αποδεχτώ κάτι τέτοιο;

Δεν ζούμε Φαίδωνα μόνο εξ αιτίας του ενστίκτου επιβίωσης, το ξέρετε πιο καλά από μένα αυτό. Ζούμε και για άλλα πιο μεγάλα και θαυμαστά, ο καθένας με την ούγια του, γι αυτό και δεν αφήνουμε όλοι το ίδιο χνάρι στη ζωή.

Έχω την αίσθηση ότι οι αυτόχειρες παρουσιάζονται εδώ λίγο σαν μιας άλλης εξαιρετικής ποιότητας άνθρωποι έναντι των υπολοίπων… κάποιοι μπορεί να είναι, αλλά όχι επειδή υπήρξαν αυτόχειρες.

Ταπεινή μου άποψη και με συγχωρείτε που επανέρχομαι με τόση ένταση...

ΦΑΙΔΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟΥ είπε...

@Big Mama
Όπως συμβαίνει συνήθως στην ελληνική πραγματικότητα, κυριαρχεί η υπερβολή και η ισοπέδωση. Έτσι σύμφωνα με τα λεγόμενά σου Mama, δημιουργείται για μένα η εικόνα του....εκπροσώπου των αυτοχειριασθέντων και αυτοχειριαζομένων και των μελλόντων να αυτοχειριαστούν!!!!! Κρίμα, όταν δεν μπορούμε, οι νεοέλληνες, να συνομιλήσουμε με ψυχραιμία ούτε στα ιστολόγια. Κατ' αρχήν είναι απολύτως σεβαστός ο τρόπος που σκέπτεσαι και αντιδράς. Δεν σου είπα ποτέ ότι πρέπει να αγαπήσεις την αυτοκτονία!!!! Είπα μόνο πως πρέπει να αποδεχθούμε με σιωπή και συμπάθεια το έτσι κι αλλιώς τετελεσμένο, τους λόγους του οποίου δεν είμαστε σε θέση ούτε να κατανοήσουμε ούτε να κρίνουμε. Δεν φημίζομαι για κακά ελληνικά. Θα ήθελα να με διορθώσεις αν δεν είναι έτσι. Το θέμα το έφερα γιατί οι αυτόχειρες αναφέρονται και αποκαλούνται "καταραμένοι" ή ως τέτοιοι υπάρχουν στη συνείδηση της κοινωνίας, καταδικασμένοι από δεκάδες προκαταλήψεις. θρησκευτικές ανοησίες, και στερεότυπα. Θέλησα λοιπόν, όχι να αγιοποιήσω, αλλά να φέρω πιο κοντά κάποιους συνανθρώπους μας, που δεν είναι καταραμένοι αλλά μόνο ίσως διαφορετικοί και που κάποιους από αυτούς πιθανόν εμείς (ως κοινωνία ή ως άνθρωποι)να τους σπρώξαμε στην αυτοχειρία. Αυτοί λοιπόν, δεν χρειάζονται την καταδίκη μας (ποιοι είμαστε εμείς;) αλλά την κατανόηση και την συμπάθειά μας ή τουλάχιστον να αποκτήσουμε μια γνώση περί τίνος πρόκειται, γνώση όμως απαλλαγμένη από προκαταλήψεις. Καταλαβαίνω πως τα θέματα ταμπού είναι πολύ δύσκολο ακόμα και σήμερα το 2009 , να τα φέρει κάποιος στο προσκήνιο χωρίς να δημιουργηθούν εντάσεις που ξεκινούν από οχυρώσεις πίσω από κεκτημένα κοινωνικά και θρησκευτικά στερεότυπα.
Δεν είπα ποτέ Mama, ότι ζούμε μόνο εξ αιτίας του ενστίκτου επιβίωσης όπως μου αποδίδεις. Είπα μόνο ότι οι αυτοκτονίες αποδεικνύουν πως το ένστικτο επιβίωσης δεν είναι κανόνας. Και ακόμα πως η απόφαση της αυτοχειρίας σπάζει τα όρια του ενστίκτου επιβίωσης. Αν θέλεις να με κρίνεις σωστά, να με διαβάζεις και σωστά. Ασφαλώς και ο έρωτας είναι άγιος. Ποιος διαφωνεί; Όπως και ο θάνατος δεν είναι εχθρός, όπως κακώς αναφέρεις. Είναι μόνο η κατάληξη, το τέλος, όπως η γέννηση είναι η αρχή. Ποιος θα μπορούσε να κατηγορήσει το φθινόπωρο ως εχθρό, επειδή κλείνει τον κύκλο ζωής των φύλλων ενός δέντρου και τα ρίχνει στο έδαφος κιτρινισμένα; Εσύ ή ίδια στο πρώτο σου σχόλιο δεν μίλησες για συμφιλίωση του ανθρώπου με το θάνατο; Δεν παρουσιάζονται οι αυτόχειρες ως εξαιρετικής ποιότητας άνθρωποι αν αυτό σε ενοχλεί, παρά μόνον ως διαφορετικοί. Και είναι διαφορετικοί. Δεν σου ζήτησα να αποδεχθείς κάτι αν δεν μπορείς. Άλλωστε είτε το αποδεχθείς είτε όχι, οι αυτοκτονίες συντελούνται ερήμην σου και ερήμην μας...
Κατανοώ ότι και λόγω της ιδιότητάς σου ως θεολόγου, δεν θα ήταν και εύκολη αλλά πιστεύω ούτε και δυνατή η συζήτηση για το συγκεκριμένο θέμα. Ας παραμείνουμε τουλάχιστον στα όρια της ευπρέπειας και ας αγαπάμε σύμφωνα με τη διδασκαλία της εκκλησίας τους αυτόχειρες όχι ως ανθρώπους ξεχωριστής ποιότητας, αλλά ως αλλήλους. (Τώρα λέω το αγαπάμε αλλά για τους αυτοκτονήσαντες με την ιδιότητα των αλλήλων)

Ελένη Λιντζαροπούλου είπε...

@
Φαίδωνα, δεν νομίζω πως ξεφύγαμε από τα όρια της ευπρέπειας.

Ναι, έχετε δίκιο… απέναντι στο θάνατο των άλλων αντιδρώ απολύτως συναισθηματικά και υπερβολικά. Το ίδιο και απέναντι στην αυτοκτονία. Τον προσωπικό μου θάνατο αποδέχομαι και αυτόν βλέπω ως απόλυτα αποδεκτό και φυσιολογικό. Φυσικά και οδηγούνται οι άνθρωποι και εξ αιτίας των άλλων στην αυτοκτονία και αν το θέλετε έδω μπορεί να είναι και η ενοχική μας στάση ως κοινωνίας απέναντί τους.

Καμία πρόθεση δεν είχα να ισοπεδώσω τις απόψεις σας ή να σας παρουσιάσω κάπως αλλιώς από ότι φαίνεται στο κείμενο. Θα μπορούσα να αντιμετωπίω το θέμα ως να μη με αφορά... από απόσταση. Δεν επέλεξα να το κάνω. Επέλεξα να ανοίξω το σημείο του πόνου των άλλων και να το αφήσω σε κοινή θέα. Μίλησα εκ μέρους της άλλης πλευράς... και μίλησα εκ μέρους όχι αυτής που κατακρίνει αλλά αυτής που πονά. Τόσο κακό είναι;
Δεν μίλησα καθόλου Θεολογικά και δεν έθεσα σε αυτή τη βάση το θέμα.
Γιατί μου καταλογίζετε κάτι τέτοιο και μάλιστα μου καταλογίζετε αδυνατότητα να συζητήσω για το θέμα λόγω ιδιότητας;
Πόσο πιο δυνατά να φωνάξω ότι μιλώ για τον πόνο; Πόσο πιο ξεκάθαρα να πω ότι δεν μπορώ-εγωιστικά τελείως-να αντέξω αυτές τις επιλογές; Πόσο πιο δυνατά να πω ότι δεν θέλω να πονέσω έτσι;
Γιατί δηλαδή αυτή μου η τοποθέτηση πρέπει να χαρακτηριστεί από κάποια ιδιότητα;

Όπως προανέφερα έχω βιώσει την απώλεια με αυτό τον τρόπο και καθόλου δεν θεωρώ τους αυτόχειρες καταραμένους. Πώς θα μπορούσα άλλωστε;

Συγγνώμη και πάλι. Ελπίζω να είναι ξεκάθαρω ότι δεν διαφωνώ μαζί σας, ούτε νομίζω ότι σας παρανοώ. Έναν πόνο φωνάζω... και στέκομαι από την άλλη γωνία για να δω τα πράγματα... τίποτε άλλο.

Ανώνυμος είπε...

Φαίδων, γεια σου,
Οταν κάποιο άτομο πάρει την απόφαση της αυτοκτονίας, γίνεται κριτής και εκδικητής του ίδιου του εαυτού του.
Κανείς πραγματικά δε γνωρίζει τις αιτίες και τα αίτια (παρόλη την ανάπτυξη της ψυχολογικής έρευνας) και οτιδήποτε συμπεράσματα είναι απλώς εικασίες ή επιστημονική φιλολογία.
Ισως αυτά τα άτομα να έχουν ξεπεράσει τον εαυτόν τους και να ζητούν φυγή μέσα απ'αυτό το άδειο διάστημα ζωής που τους απομένει να ζήσουν. Ισως η ίδια η υπεροχή τους τα τρομάζει σα νάναι κάποιο φάντασμα.
Είναι ολομόναχες συγκινήσεις που ζητούν με τον έρωτρα και την αγάπη να σκοτώσουν τη μοναξιά. Αν δεν το κατορθώσουν τότε πεθαίνουν αυτές.
Φεύγουν μόνες τους κι αργότερα η δικαιοσύνη που με χαρά θα τις έριχνε στη φωτιά για την ιεροσυλία τους θα τις ακολουθήσει αγκομαχώντας.
Νάσαι καλά,
Νίκος Λιψάνος

Αγνή είπε...

Η αυτοκτονία πάντα αποτελεί μια κραυγή βοήθειας, απελπισίας και μοναξιάς. Δεν μπορώ να τη δω ως συμφιλίωση με το θάνατο, αλλά ως μη συμφίλιωση με τη ζωή. Λόγω δουλειάς, έτυχα αρκετές φορές να συναντήσω ανθρώπους που αποπειράθηκαν να αυτοκτονήσουν και έζησα μια τραγική στιγμή να μπω σε δωμάτιο νέου που είχε κάνει απόπειρα, ευτυχώς ανεπιτυχή. Χαίρομαι που όλοι/ες αυτοί/ές το έχουν μετανιώσει και προσπαθούν να συμφιλιωθούν με τη ζωή. Σαφώς είναι δικαίωμα καθενός, αλλά θεωρώ ότι μια κοινότητα έχει αποτύχει αν υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να ορίζουν τη στιγμή του θανάτου τους! Για μένα δεν είναι προσωπική επιλογή, αλλά κοινοτικό αδιέξοδο! Μην παρεξηγηθώ, δεν κρίνω τους ανθρώπους που έφυγαν με αυτό τον τρόπο, αντίθετα στεναχωριέμαι. Κρίνω όμως δυσμενώς τις κοινωνίες που πνίγουν ευαίσθητους και "διαφορετικούς" ,από τις καταπιεστικές νόρμες, ανθρώπους. Καλό μεσημέρι, Φαίδωνα!

ΦΑΙΔΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟΥ είπε...

@Βig Mama
Κατανοώ τη προσωπική σου εμπειρία που ενεργοποιεί το θυμικό σου , σε βαθμό που να μη μπορείς να δεις το θέμα μας ψύχραιμα. Είναι ανθρώπινο και αποδεκτό. Την ιδιότητά σου της θεολόγου δεν την ανέφερα επειδή έθεσες το θέμα θεολογικά αλλά επειδή η ιδιότητά σου σε επηρεάζει αρνητικά ως προς το θέμα αυτό.

ΦΑΙΔΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟΥ είπε...

@Νίκος Λιψάνος
Πράγματι Νίκο μου έτσι νομίζω κι εγώ πως είναι τα πράγματα. Απλά εδώ φέρνουμε το θέμα για να απομυθοποιήσουμε το: "Καταραμένοι" που έχει επικρατήσει στη συνείδηση της κοινωνίας και να δούμε από πιο κοντά τους αυτόχειρες, ως αλλήλους που δεν δικαιούνται λιγότερης αγάπης από τους μη αυτόχειρες αλλήλους, σύμφωνα με τη Ναζωραία φράση. Η προσέγγισή σου πολύ ανθρώπινη με τη θέαση του ποιητή.

ΦΑΙΔΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟΥ είπε...

@Αγνή
Αγνή μου έλεος!! Ποιος είπε να δεις την αυτοκτονία σαν συμφιλίωση με το θάνατο; Κανείς. Μάλλον διάβασες αρπαχτά την ανάρτηση. Απλά στο τελευταίο τμήμα του κειμένου της ανάρτησης, γράφω το πως στέκονται οι άνθρωποι μπροστά στην ιδέα του θανάτου, ανάλογα με την ευημερία τους. την ηλικία τους κ.λ.π. και σε κάποιο σχόλιό μου γράφω πως αν οι άνθρωποι συμφιλιωθούν με την ιδέα του θανάτου΄τότε εξασφαλίζουν μια πιο αρμονική ζωή και καλύτερη συνύπαρξη με τους συνανθρώπους τους. (αφού η συνειδητοποίηση της προσωρινότητάς τους θα επηρεάσει θετικά τη συμπεριφορά τους.) Είπα ακόμα ότι πρέπει να προσεγγίσουμε τους αυτόχειρες με συμπάθεια, σε αντίθεση με την επικρατούσα αίσθηση των "καταραμένων" που υπάρχει στην κοινωνία. Έτσι όπως τα λες Αγνή, μαλλον κινδυνεύω να με παρουσιάσεις ως συμφιλιωτή των ανθρώπων με την αυτοκτονία. Τί έχετε πάθει; Είναι φυσικό να μην έχεις καταλάβει κάτι ακριβώς όπως έχει. Ρώτα όμως...Δεν πειράζει να μιλήσουμε λίγο παραπάνω. Και για να πάμε και στα θετικά: Καταγράφω ως ιδιαίτερα εύστοχη την παρατήρησή σου ότι κάθε ατοκτονία είναι και μια αποτυχία της ανθρώπινης κοινότητας. Να 'σαι καλά και να μου δίνεις πιότερη σημασία.

Ανώνυμος είπε...

Το θέμα είναι πολύ ενδιαφέρον. Νομίζω ότι πέρα απ' όσα μπορούν να ειπωθούν (και μακάρι να το φωτίσουν λίγο περισσότερο) προέχει τουλάχιστον ο σεβασμός σ' αυτούς τους ανθρώπους (για όποιους δεν μπορούν και να τους συμπαθήσουν) που για οποιουσδήποτε λόγους έσπασαν το νήμα της ζωής τους πρόωρα και έφυγαν. Τραγικοί; απελπισμένοι; ερωτοτροπούντες με το θάνατο; καβαράρηδες μια μάταιης περηφάνειας; Δεν ξέρω. Προσωπικά εντάσσομαι μέσα στο σχόλιο και τις απόψεις της Αθηνάς, που έχει πλήρη συναίσθηση του θέματος, δείχνει όμως κατανόηση, τρυφερότητα και αγάπη γι αυτούς τους ανθρώπους, ενώ ταυτόχρονα προτείνει έναν άλλο δρόμο ανάμεσα στους ανθρώπους, στη ζωή, που ίσως αποτρέψει τους "βιαστικούς" από το απονενοημένο διάβημα.

"Ο Παράξενος"

Αγνή είπε...

Ωχ, παρεξηγήθηκα! Τράβηξα λίγο στα άκρα, αν θες, τη σκέψη της Big Mama και το διάλογο που είχατε σε σχέση με τη συμφιλίωση!
Είναι σαφές ότι στο κείμενό σου τοποθετείς τη συμφιλίωση με το θάνατο ως στοιχείο καλύτερης συνύπαρξης.

Και συμφωνώ απόλυτα μαζί σου ότι οι αυτόχειρες δεν είναι οι καταραμένοι της κοινωνίας, αλλά τα εξιλαστήρια θύματα της παθολογίας της.

Συγγνώμη! Έτρεξε το πληκτρολόγιο μου πιο γρήγορα από τη σκέψη μου και δεν έγινα σαφής. Προχώρησα την ιδέα της συμφιλίωσης με το θάνατο εκ μέρους των αυτόχειρων στην ιδέα της αυτοκτονίας, αλλά προφανώς δεν αποσαφήνισα αυτό που σκεφτόμουν. Μερικές φορές, η αμεσότητα του διαλόγου των σχολίων με παρασέρνει..(όχι ότι δε με παρασέρνει και ο "πραγματικός" εκτός διαδικτύου διάλογος!!)

Καλό απόγευμα, Φαίδωνα!

evi είπε...

θα σχολιάσω σε άλλη στιγμή όσα λέτε . Πέρασα να σας πω να φορέσετε τα γιορτινά σας χαμόγελα και να περάσετε να παραλάβετε ένα 'βραβείο αγάπης' απο καρδίας από το blog μας .
φιλιά από τα Βόρεια, evi.

ΦΑΙΔΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟΥ είπε...

@evi
Eύη μου ήδη ήρθα και το παρέλαβα.Κάθε αρμονική επικοινωνία και καλή διάθεση που βασίζεται στα ανθρώπινα αισθήματα, είναι ένα καθημερινό βραβείο, για όλους που επικοινωνούν μ' αυτό τον τρόπο. Σας ευχαριστώ Αριστοτέλειες Γτναίκες. (Κάτι αντίστοιχο μου φέρνει στο νου, με τους τρεις Σωματοφύλακες τού Αλέξανδρου Δουμά!!, Μόνο που εσείς είστε πραγματικές)

Ελένη Λιντζαροπούλου είπε...

@
evi
Καλημέρα καλημέρα καλημέρα...

Είναι πολύ όμορφο να έρχεται κάποιος να σου ζητά να φορέσεις γιορτινό χαμόγελο και να σου χαρίζει λίγη από την αγάπη του...

Η αγάπη από τα Βόρεια ήρθε πρωινή πρωινή, για να φέρει χαρά στον Οικοδεσπότη και ομορφιές στο Καφενείο.

Κορίτσια... τα φιλιά μου και μιας και λείπει ο κ. Σπύρος... "ό,τι πάρετε όλα κερασμένα"

...Φαίδωνα την Καλημέρα μου
Η αγάπη των φίλων σας είναι χαρά για όλους μας.

Nikol Konstante είπε...

Καλησπέρα Φαίδωνα,
καλησπέρα σε όλους!
πολύ ενδιαφέρουσα ανάρτηση!!!
ελπίζω να σε βρίσκω καλά!!!

Υ.Γ.τα γερμανικά που ζήτησες στο
blog μου, αναρτήθηκαν...

WIND OF CHANGE είπε...

ΣΧΟΛΙΟ Α
Διάβασα με πολύ προσοχή τη νέα ανάρτηση του Φαίδωνα Θεοφίλου για ένα τόσο μείζον θέμα που απασχολεί τις κοινωνίες ανά τους αιώνες.
Είναι επίσης πολύ σημαντικό να βλέπεις την τοποθέτηση ενός πνευματικού ανθρώπου γύρω από αυτό το θέμα αλλά ειδικά όσο αφορά την άποψη του Φαίδωνα Θεοφίλου θα πρέπει κανείς να δώσει ακόμα περισσότερη προσοχή διότι ο συγγραφέας , μας μιλάει και με την άλλη του ιδιότητα αυτή του κοινωνιολόγου.
Ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε ο ευρύς διάλογος που αναπτύχθηκε μεταξύ της Big mama και του συγγραφέα και επιτρέψτε μου να πώ ότι για μια στιγμή αισθάνθηκα ότι ξεφύγαμε από την ουσία και στο τέλος επήλθε και μια κούραση με αποτέλεσμα να μην μπορώ να σχηματίσω μια ξεκάθαρη άποψη , σε καμία όμως περίπτωση δε θα ήθελα να υποβαθμίσω το διάλογο που αναπτύχθηκε, ίσως κάποιοι άλλοι αναγνώστες να έβγαλαν κάποια συμπεράσματα.
Το γεγονός για παράδειγμα ότι η κοινωνία θεωρεί εκείνους τους ανθρώπους που πρόωρα θέτουν τέρμα στη ζωή τους ‘’ καταραμένους’’ για μένα έχει δευτερεύουσα σημασία.
Κάθε απώλεια μιας ζωής ανεξάρτητα με τον τρόπο που χάνετε είναι ένα λυπηρό γεγονός και ιδιαίτερα λυπηρό εάν πρόκειται για την αυτοκτονία ενός ανθρώπου και είναι ακόμα πιο λυπηρό διότι όλοι οι υπόλοιποι θα πρέπει να προβληματιστούν για τους λόγους που οδήγησαν ένα άνθρωπο σε μία τέτοια πράξη.
Εγώ μέσα από αυτή τη παρέμβαση μου δε θα σταθώ στο τετελεσμένο γεγονός αλλά θα αναρωτηθώ τι συμβάλει για να φτάσει κάποιος σε αυτό.
Πιστεύω ακράδαντα ότι στο ζήτημα αυτό ο ρόλος της οικογένειας είναι πρωταρχικός διότι το στοίχημα για την οικογένεια σήμερα δεν είναι να ενωθούν δύο άνθρωποι και να φέρουν κάποιους άλλους ανθρώπους, αλλά αυτοί οι κάποιοι που θα προκύψουν να μπορέσουν μέσα σε μία οικογένεια να πάρουν όλα εκείνα τα εφόδια και υλικά έτσι ώστε να χτίσουν μια ισχυρή προσωπικότητα που θα τους κλείσει οποιαδήποτε κερκόπορτα για να σκεφτούν να προχωρήσουν σε μία τέτοιου είδους ενέργεια όπως αυτή της αυτοκτονίας.
Έχω τονίσει ξανά μέσα από αυτό το blog ότι τα παιδικά μας βιώματα , τα ερεθίσματα, μας ακολουθούν για μια ολόκληρη ζωή και συμβάλουν αποφασιστικά και σε μεγάλο βαθμό στη χάραξη της μετέπιπτα προσωπικότητας μας .
Η κοινωνία μας σήμερα διέρχεται μια πρωτοφανή κρίση και δε μιλώ για την οικονομική αν και αυτή παίζει το ρόλο της, αλλά στη κρίση θεσμών και αξιών.
Ο θεσμός της οικογένειας διέρχεται μια πρωτοφανή κρίση , με τα διαζύγια να έχουν εκτοξευθεί στα ύψη.
Πρόσφατα διάβασα σε μεγάλης κυκλοφορίας εφημερίδα ένα άρθρο που είχε να κάνει με την οικογένεια και μεταξύ άλλων ανέφερε ότι 7 στους 10 που παντρεύονται χωρίζουν.

WIND OF CHANGE είπε...

ΣΧΟΛΙΟ Β
Προκαλώ τον καθένα από σας αγαπητοί μου φίλοι και θαμώνες του καφενείου μας να προσπαθήσουμε να νιώσουμε εκείνα τα παιδιά που στα πρώτα τους βήματα βλέπουν την οικογένεια τους να διαλύετε, να βλέπουν τους γονείς τους να ξεσπούν σε άγριους τσακωμούς μπροστά τους.
Αναρωτιέμαι λοιπόν αυτά τα παιδιά πως και με ποια εφόδια θα βγουν στην κοινωνία αύριο, πως αυτοί οι άνθρωποι που ποτέ τους δεν πήραν αγάπη θα μπορέσουν να δώσουν αγάπη.
Επίσης οι έντονοι ρυθμοί ζωής με την απαιτητική καταναλωτική κοινωνία που ζούμε αναγκάζει και τους δύο γονείς να εργάζονται σκληρά για πολλές ώρες με αποτέλεσμα να μην μπορούν να αφιερώσουν τον χρόνο εκείνο που χρειάζεται ένα παιδί στα πρώτα βήματα του με αποτέλεσμα τον αναντικατάστατο ρόλο της μάνας να τον έχει αναλάβει κάποια νταντά και οι γονείς να αγωνίζονται να του προσφέρουν μόνο τα υλικά αγαθά.
Ακόμα και το ίδιο το κράτος έχει τεράστια ευθύνη μιας που εδώ και κάποια χρόνια έχει αρχίσει μια αποδόμηση ενός ανύπαρκτου στην ουσία κοινωνικού κράτους που θα στηρίζει το θεσμό της οικογένειας δίνοντας κίνητρα στους νέους να κάνουν οικογένεια γιατί ένας από τους κύριους λόγους που διαλύονται οικογένειες είναι και οι οικονομικοί.
Κανείς δεν ξυπνάει μια ωραία πρωία για να πάει να θέσει τέρμα στη ζωή του αλλά μια σειρά γεγονότων έχουν λειτουργήσει σωρευτικά και τον οδηγούν σε αυτή την πράξη.
Η ζωή δεν είναι ένας δρόμος σπαρμένος με ροδοπέταλα αλλά με πολλά αγκάθια, δύσβατα μονοπάτια και για να τη διανύσει κανείς χρειάζεται μια πυξίδα και η πυξίδα αυτή είναι η οικογένεια.

Χαρά είπε...

σκέφτομαι πως ίσως η αυτοκτονία είναι ακριβώς η απόδειξη πως το ένστικτο της επιβίωσης είναι πολύ ισχυρό. για έναν άνθρωπο που βλέπει τη ζωή του ευτελίζεται, τις ευτυχισμένες στιγμές να στοιχειώνουν τις λιγοστές ώρες ύπνου, η αυτοκτονία αποτελεί προσπάθεια να περισώσει την αξιοπρέπεια του βίου του, ύστατο φόρο τιμής στις όμορφες στιγμές που πέρασαν. Όταν βλέπεις πως αδυνατείς να ζήσεις όπως η ψυχή θυμάται, και πως το μυαλό αρνείται να συμβιβαστεί, το να επιλέξεις εσύ ο ίδιος το τέλος σου συνιστά μια διέξοδο από τον πόνο (όταν έχεις πολλές φορές προσπαθήσει χωρίς αποτέλεσμα με άλλα μέσα).

οι αυτόχειρες επομένως είναι ο καθρέφτης που χαμογελά ειρωνικά σε όλους αυτούς που συμβιβάστηκαν και προέβαλλαν τις τύψεις και τα συμπλέγματά τους σε τρίτους οδηγώντας τους σε μια υπέρβαση που κατακρίνουν γιατί γνωρίζουν πως προκάλεσαν.

(όσο για την ηδονή του θανάτου αυτή πιστεύω πως μετατρέπεται γρήγορα σε άγχος για το τι θα γίνει εάν σωθείς καθώς και σε πόνο και τύψεις που γεννά το ερώτημα: και αν υπήρχε μια πιθανότητα να βελτιωθούν τα πράγματα?... )

ΦΑΙΔΩΝ ΘΕΟΦΙΛΟΥ είπε...

@Χαρά

Χαρά με εκπλήσσεις με το σχόλιό σου
που εκτός από τη συμπάθειά σου για τα τραγικά αυτά πρόσωπα, περιγράφεις και την ψυχολογία των περισσότερων ίσως από αυτούς, τη θέση τους απέναντι στους συνανθρώπους τους και το πως σκέπτονται προετοιμάζοντας τη μοιραία πράξη. Ακόμα πρέπει να πω, ότι ο τρόπος που αντιλαμβάνεσαι τη θέση και τη σκέψη ενός αυτόχειρα για τη σχέση μεταξύ της ζωής και της πράξης του, είναι ίσως ο πιο κατάλληλος για να καταλάβουμε και να προσεγγίσουμε με ανθρωπιά την αυτοκτονία.

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

ΜΗΘΥΜΝΑ

ΜΗΘΥΜΝΑ
Γενέθλιος τόπος