ΕΝΑΣ ΘΑΝΑΤΟΣ, ΣΑΝ ΖΩΗ

Από τον Φαίδωνα Θεοφίλου

Από τα εφηβικά μου χρόνια κατέφευγα στην ποίηση του Κώστα Καρυωτάκη. Σ’ αυτόν απόθετα την οργή μου για τον κοινωνικό μου περίγυρο καθώς και τη νεανική μου μελαγχολία. Τον πονούσα και τον θαύμαζα που τόλμησε να αυτοκτονήσει , είχε δε ξεχωριστή θέση στην νεανική μας παρέα αφού στην καρδιά του καθενός μας είχε τη θέση του γενναίου θύματος. Ο ποιητής, αποφάσισε να αυτοκτονήσει, σαρκάζοντας ταυτόχρονα στο ποίημα του «Ιδανικοί Αυτόχειρες» εκείνους που προετοιμάζουν την αυτοκτονία τους, ακολουθούν όλες τις διαδικασίες , με τη βεβαιότητα της αναβολής της… Έζησε σε μια εποχή άθλια και μίζερη πολιτικά και κοινωνικά. (1899-1928) Φανταστείτε ότι όποιος κυκλοφορούσε στο δρόμο με μια γυναίκα, έπρεπε να αποδείξει σε έλεγχο της αστυνομίας, πως ήταν η γυναίκα του ή ότι ήταν η υποψήφια γυναίκα του. (μνηστή) Ο κριτικός Τέλλος Άγρας (νομίζω) λέει πως ο τρόπος που αυτοκτόνησε, έμοιαζε σα να πέταγε τη ζωή του στα μούτρα της εποχής του. Θυμάστε την ταινία, «Ο κύκλος των χαμένων ποιητών»; Έτσι νιώθαμε στα εφηβικά μας χρόνια, όταν μαζευόμασταν να διαβάσουμε ποιήματά του, κανακεύοντας μέσα μας το θάνατό του που πήγε μόνος του να συναντήσει .

Διαβάζαμε συγκινημένοι:

«Όταν οι άνθρωποι θέλουν να πονείς,
μπορούνε με χίλιους τρόπους.
Ρίξε το όπλο και σωριάσου πρηνής,
όταν ακούσεις ανθρώπους.

.....................................................
Κράτησε κάποιον τόπο μυστικό
στον πλατύ κόσμο μια θέση.
Όταν οι άνθρωποι θέλουν το κακό,
τού δίνουν όψη ν’ αρέσει.»…

Στα 35 μου, με κάλεσε η Περιηγητική Λέσχη Πρεβέζης, να κάνω διάλεξη στη Πρέβεζα για τον Καρυωτάκη. Το πρωί που έφτασα, επισκέφθηκα το σπίτι που έμενε
και παρακάλεσα την ιδιοκτήτρια να με αφήσει για λίγο μόνο μου στο δωμάτιό του.
Ήταν τότε το δωμάτιο, όπως όταν έμενε. Έμεινα περίπου 20’ . Στη συνέχεια, επισκέφθηκα την ακτή Μονολίθι Πρεβέζης όπου ο Ποιητής επιχείρησε να αυτοκτονήσει δια πνιγμού, χωρίς επιτυχία όμως, αφού το κύμα τον ανέβαζε στην επιφάνεια. Μετά επισκέφθηκα το παραθαλάσσιο καφενείο όπου έγραψε το σημείωμα πριν αυτοκτονήσει και τέλος πήγα στον ευκάλυπτο , κάτω απ’ τον οποίο φύτεψε τη σφαίρα στην καρδιά του. Κάθισα κάτω κι ακούμπησα την πλάτη στον κορμό του, αφήνοντας το νου να τρέχει πίσω από τα γεγονότα που τον αφορούσαν. Το βράδυ σε μια κατάμεστη αίθουσα μίλησα με την αγάπη που είχα μαζέψει γι αυτόν τόσα χρόνια. Ήμουν βέβαιος πως ήταν παρών. Δεν μπορεί, οι ψυχές έλκονται απ’ την αγάπη. Ένα μόνο δεν κατάλαβα: Πώς η αγάπη αυτής της υπέροχης, της μοναδικής γυναίκας, της Μαρίας Πολυδούρη, δεν μπόρεσε να τον αποτρέψει από την αυτοκτονία;
Το σημείωμα που άφησε ο Ποιητής έλεγε:

"Είναι καιρός να φανερώσω την τραγωδία μου. Το μεγαλύτερό μου ελάττωμα στάθηκε η αχαλίνωτη περιέργειά μου, η νοσηρή φαντασία και η προσπάθειά μου να πληροφορηθώ για όλες τις συγκινήσεις, χωρίς, τις περσότερες, να μπορώ να τις αισθανθώ. Τη χυδαία όμως πράξη που μου αποδίδεται τη μισώ. Εζήτησα μόνο την ιδεατή ατμόσφαιρά της, την έσχατη πικρία. Ούτε είμαι ο κατάλληλος άνθρωπος για το επάγγελμα εκείνο. Ολόκληρο το παρελθόν μου πείθει γι' αυτό. Κάθε πραγματικότης μου ήταν αποκρουστική.Είχα τον ίλιγγο του κινδύνου. Και τον κίνδυνο που ήρθε τον δέχομαι με πρόθυμη καρδιά. Πληρώνω για όσους, καθώς εγώ, δεν έβλεπαν κανένα ιδανικό στη ζωή τους, έμειναν πάντα έρμαια των δισταγμών τους, ή εθεώρησαν την ύπαρξη τους παιχνίδι χωρίς ουσία. Τους βλέπω να έρχονται ολοένα περσότεροι, μαζύ με τους αιώνες. Σ' αυτούς απευθύνομαι. Αφού εδοκίμασα όλες τις χαρές!! είμαι έτοιμος για έναν ατιμωτικό θάνατο. Λυπούμαι τους δυστυχισμένους γονείς μου, λυπούμαι τ' αδέλφια μου. Αλλά φεύγω με το μέτωπο ψηλά. Ημουν άρρωστος.Σας παρακαλώ να τηλεγραφήσετε, για να προδιαθέση την οικογένειά μου, στο θείο μου Δημοσθένη Καρυωτάκη, οδός Μονής Προδρόμου, πάροδος Αριστοτέλους, Αθήνας.

Κ.Γ.Κ.

Και για ν' αλλάξουμε τόνο. Συμβουλεύω όσους ξέρουν κολύμπι αν επιχειρήσουνε να αυτοκτονήσουν δια θαλάσσης να δέσουν και μια πέτρα στο λαιμό τους. Ολη νύχτα απόψε, επί 10 ώρες, εδερνόμουν με τα κύματα. Ηπια άφθονο νερό, αλλά κάθε τόσο, χωρίς να καταλάβω πώς, το στόμα μου ανέβαινε στην επιφάνεια. Ωρισμένως, κάποτε, όταν μου δοθή ευκαιρία, θα γράψω τις εντυπώσεις ενός πνιγμένου.

Κ.Γ.Κ.

Απίστευτος αυτοσαρκασμός !!! Μια μέρα πριν την οριστική του αυτοκτονία...

Ο Θάνατος του Ποιητή με συνόδευε πάντα σαν πνοή ζωής. Ήταν ένα θάνατος οικείος για μένα, ήταν ο θάνατος του ποιητή, όπως λέμε «Ο πόνος του Ανθρώπου και των Πραγμάτων»  ότι είναι βιβλίο του Καρυωτάκη. Το ίδιο και για τον θάνατο. Ήταν ο καταδικός του, ο δυνατός, ο προσωπικός του θάνατος. Έτσι λοιπόν αγαπημένε ποιητή, όταν βρεθώ στα δύσκολα, απ’ το δικό σου θάνατο κρατιέμαι…