Γράφει ο Κουρτ Μπρέμερ*
Δίπλα στην πλούσια παράδοση της κλασικής φιλολογίας, (Αρχαία Ελληνικά και Λατινικά) στο πανεπιστήμιο της Βόννης, υπάρχει κι ένα τμήμα για Νεοελληνικά. Έχουμε σ’ αυτό το τμήμα τρεις τάξεις: αρχαρίων, προχωρημένων και την ανώτατη βαθμίδα, για εκείνους που ενδιαφέρονται για λογοτεχνία και επικοινωνία. Σ’ αυτή την ανώτατη βαθμίδα, διαβάζαμε τα τελευταία χρόνια άρθρα (ελληνικών) εφημερίδων αλλά και μεγαλύτερα κείμενα, όπως π.χ. αποσπάσματα από το μυθιστόρημα «Λωξάνδρα».
Σ’ αυτή την τάξη υπάρχει μια ευχάριστη συλλογική εργασία από ώριμους και νέους. Μαζί δηλαδή με τις φοιτήτριες και τους φοιτητές, έχουμε και μια ομάδα ηλικιωμένων ανθρώπων π.χ. συνταξιούχων εκπαιδευτικών (όπως εγώ) που αφού δίδαξαν για πολλά χρόνια, θέλουν να συνεχίσουν να παρακολουθούν την εξέλιξη της αγαπημένης τους γλώσσας, μέσα από τους αιώνες της αρχαιότητας, ως το σήμερα. Μια μέρα λοιπόν, η καθηγήτρια της έδρας ρώτησε εάν κάποιος από εμάς είχε μια πρόταση για κάποιο κείμενο, που θα θέλαμε να διαβάσουμε και να αναλύσουμε. Σκέφθηκα πως τα διηγήματα του Φαίδωνα Θεοφίλου, (μια σειρά των οποίων είχα ήδη μεταφράσει) θα ήταν σε κάθε περίπτωση τα πιο κατάλληλα. Υπάρχει μάλιστα ένα διήγημα από το βιβλίο του «Ο Θεός στο Καφενείο», που μου αρέσει ιδιαίτερα.
Πρόκειται για την ιστορία του Κωσταντή, ενός καλοκάγαθου και φιλικού αλλά καθυστερημένου πνευματικά νέου άνδρα, που γνώριζε όλους τους κατοίκους του χωριού και τους χαιρετούσε όταν περνούσαν και τον έβλεπαν στη δημόσια βρύση, όπου ο πατέρας τού έπλενε τα πόδια. Η ιστορία αυτή ήταν για μένα τόσο ζωντανή, αφού είδα με τα μάτια μου το πλύσιμο των ποδιών του Κωσταντή από τον πατέρα του, όταν βρέθηκα και παρέμεινα για ένα Σαββατοκύριακο σ’ αυτό το χωριό της Λέσβου. (Σκαλοχώρι) Ο συγγραφέας ζωγραφίζοντας κυριολεκτικά την αθωότητα του Κωσταντή, με φόντο τη λεσβιακή φύση, υπαινίσσεται ότι ο ήρωάς του φθάνει τα επίπεδα μιας αγιότητας. Τελικά η ιστορία έχει μια τραγική κατάληξη: Ο Κωσταντής, ενώ διέσχιζε κάθετα το δρόμο του σπιτιού του, χαιρετώντας χαρούμενα τους περαστικούς, χτυπήθηκε από ένα ΑΓΡΟΤΙΚΟΝ και σκοτώθηκε.
Ο αφηγητής συγγραφέας, κλείνει το τραγικό συμβάν με τη φράση, ότι «καθορίζω την ημέρα του δυστυχήματος, ως ημέρα μνήμης του Κωνσταντίνου του Μικρού». Διάβασα αυτό το διήγημα μπροστά στους συναδέλφους και στους φοιτητές και το εξήγησα. Την παρατεταμένη προσοχή των παρόντων, διαδέχθηκε η συγκίνηση. Αυτό ήταν για μένα ένα σπουδαίο γεγονός: Μετά από τόσο καιρό στη σύνταξη, μπορούσα πάλι να αισθανθώ για λίγο και να λειτουργήσω ως καθηγητής. Ελπίζω πως κατάφερα να μεταδώσω λίγο από τα βαθιά όσο και λιτά συναισθήματα που ευδοκιμούν στην πεζογραφία του Φαίδωνα Θεοφίλου.
Σ’ αυτή την τάξη υπάρχει μια ευχάριστη συλλογική εργασία από ώριμους και νέους. Μαζί δηλαδή με τις φοιτήτριες και τους φοιτητές, έχουμε και μια ομάδα ηλικιωμένων ανθρώπων π.χ. συνταξιούχων εκπαιδευτικών (όπως εγώ) που αφού δίδαξαν για πολλά χρόνια, θέλουν να συνεχίσουν να παρακολουθούν την εξέλιξη της αγαπημένης τους γλώσσας, μέσα από τους αιώνες της αρχαιότητας, ως το σήμερα. Μια μέρα λοιπόν, η καθηγήτρια της έδρας ρώτησε εάν κάποιος από εμάς είχε μια πρόταση για κάποιο κείμενο, που θα θέλαμε να διαβάσουμε και να αναλύσουμε. Σκέφθηκα πως τα διηγήματα του Φαίδωνα Θεοφίλου, (μια σειρά των οποίων είχα ήδη μεταφράσει) θα ήταν σε κάθε περίπτωση τα πιο κατάλληλα. Υπάρχει μάλιστα ένα διήγημα από το βιβλίο του «Ο Θεός στο Καφενείο», που μου αρέσει ιδιαίτερα.
Πρόκειται για την ιστορία του Κωσταντή, ενός καλοκάγαθου και φιλικού αλλά καθυστερημένου πνευματικά νέου άνδρα, που γνώριζε όλους τους κατοίκους του χωριού και τους χαιρετούσε όταν περνούσαν και τον έβλεπαν στη δημόσια βρύση, όπου ο πατέρας τού έπλενε τα πόδια. Η ιστορία αυτή ήταν για μένα τόσο ζωντανή, αφού είδα με τα μάτια μου το πλύσιμο των ποδιών του Κωσταντή από τον πατέρα του, όταν βρέθηκα και παρέμεινα για ένα Σαββατοκύριακο σ’ αυτό το χωριό της Λέσβου. (Σκαλοχώρι) Ο συγγραφέας ζωγραφίζοντας κυριολεκτικά την αθωότητα του Κωσταντή, με φόντο τη λεσβιακή φύση, υπαινίσσεται ότι ο ήρωάς του φθάνει τα επίπεδα μιας αγιότητας. Τελικά η ιστορία έχει μια τραγική κατάληξη: Ο Κωσταντής, ενώ διέσχιζε κάθετα το δρόμο του σπιτιού του, χαιρετώντας χαρούμενα τους περαστικούς, χτυπήθηκε από ένα ΑΓΡΟΤΙΚΟΝ και σκοτώθηκε.
Ο αφηγητής συγγραφέας, κλείνει το τραγικό συμβάν με τη φράση, ότι «καθορίζω την ημέρα του δυστυχήματος, ως ημέρα μνήμης του Κωνσταντίνου του Μικρού». Διάβασα αυτό το διήγημα μπροστά στους συναδέλφους και στους φοιτητές και το εξήγησα. Την παρατεταμένη προσοχή των παρόντων, διαδέχθηκε η συγκίνηση. Αυτό ήταν για μένα ένα σπουδαίο γεγονός: Μετά από τόσο καιρό στη σύνταξη, μπορούσα πάλι να αισθανθώ για λίγο και να λειτουργήσω ως καθηγητής. Ελπίζω πως κατάφερα να μεταδώσω λίγο από τα βαθιά όσο και λιτά συναισθήματα που ευδοκιμούν στην πεζογραφία του Φαίδωνα Θεοφίλου.
* Ο Κουρτ Μπρέμερ είναι καθηγητής
Ελληνικής και Λατινικής Φιλολογίας
1 σχόλιο:
"Καθορίζω την ημέρα του δυστυχήματος ως ημέρα μνήμης του Κωνσταντίνου του Μικρού"
Μόνο αυτές οι λίγες λέξεις κλείνουν μέα τους την αθάνατη ροή του ελληνισμού.
Γαβριήλ
Δημοσίευση σχολίου